05kokzb_mieszkania.pdf

(2684 KB) Pobierz
55
Do ogrzewania tego dworu ma być zastosowana woda
ciepła.
płą.
W pokojach ustawione ogrzewacze (piece oznaczone
w planie kółkami) ze zwojów żelaznych, ogrzewane wodą cie­
W środku suteren ustawiony kocioł, z którego pionowa
r u r a wychodzi na poddasze, stamtąd dalej do zbiornika (naczy­
nia ekspansyjnego) pomieszczonego w najwyższym punkcie b u ­
dynku, a więc po nad piętrem.
dzają
odnogi zagrzaną
Z głównej tej rury doprowa­
wodę do owych ogrzewaczy, skąd
woda po ochłodzeniu wraca do kotła rurami pod posadzką.
Poziome kanały ułożone pod posadzkami, doprowadzają świe­
że powietrze z dworu do ogrzewaczy, w których to ostatnie
się ogrzewa i zagrzane a należycie zwilżone, wychodzi na po­
kój.
Do odprowadzenia zaś zepsutego powietrza służą kana­
ły pionowe w ścianach, uprowadzające powietrze z dolnych
warstw pokoju na poddasze, łub po nad dach.
P r a l n i , piekarni, wędzarni i t. p. przynależności dworu
w powyższych projektach nie uwzględniono szczegółowo, gdyż
zazwyczaj j)oniieszcza się takowe w oddzielnej oficynie.
II.
Mieszkania oficyalistów.
1) Domek rządcy.
Rozkład podany w planie (fig. 8) może służyć za przy­
kład domku dla rządcy z rodziną, który zawiaduje folwarkiem
samodzielnie, bądź to z przyczyny nieobecności właściciela,
bądź też dlatego, że właściciel sam nie umie lub nie chce zająć
się szczegółowiej gospodarstwem. Dworek ten parterowy ma
dwa wejścia połączone ze sobą sienią o kierunku załamanym.
Przednia część sieni komunikuje się bezpośrednio z gankiem
56
frontowym, z kancelaryą. i pokojami bawialnym i stołowym;
tylna zaś—z oddzielnem wejściem od strony podwórza—z czela-
dnią, sypialnią, kuchnią, miejscem ustępowem i schodami pro-
wadzącemi na poddasze i do piwnicy. Pokój stołowy otrzymał
drugie drzwi do tylnej części sieni w celu udogodnienia komu-
0
5
0
m
I
20
I
' • ' ' i ' < •• I
(fig. 8, wynńarka w łokciach polskich).
nikacyi z kuchnią.
Piwnice urządzone tylko pod częścią środ­
W
razie po­
kową,
spiżarnia zaś znajduje się po za kuchnią.
dobudowanie piętra po nad częścią środkową.
trzeby rozprzestrzenienie dworku najłatwiej uskutecznić przez
2)
Zagroda dla niższych oficyalistów.
"VV rysunkach 9 i 10 podajemy wzór rozkładu całej z a ­
grody dla niższych oficyalistów,
którym
wydziela
się r o l a
i
którzy prowadzą oddzielne gospodarstwo rolne, np. dla leśni-
57
czych i t. p.
Jest to normalny projekt dla podobnych zagród,
opracowany i zastosowywany w zarządzie lasów skarbowych
I i i i
n
i
T
r i I
_ J
J
(fig. 9, wymiarka w łokciach polskich).
(fig.
10).
w Prusiech.
Odznacza się on dobrem wyzyskaniem miejsca,
w budynku, a więc przynajmniej względną oszczędnością.
L i t e r y wypisane w rysunkach oznaczają:
"W parterze domu, fig. 9.
a
b
c
d
c
/
g
h
i
sień,
izba,
izba,
sypialnia (alkierz),
kuchnia,
spiżarnia,
czeladnia,
piwnice,
piekarnia i pralnia,
W suterenach zaś, fig. 10:
Tc
piec piekarni;
W
zabudowaniach gospodarczych i t. p. fig. 9.
I
klepisko
m
sąsiek
o
p
q
r
s
t
u
3)
stajnia,
obora,
kurnik,
chlewy,
podwórze,
ogród,
studnia.
|
j
stodoły)
w pomieszczenie na paszę,
Zagrody i mieszkania dla karbowych i t. p. różnią
: się już niewiele od dostatniej szych mieszkań dla prostych ro­
botników, przejdziemy zatem wprost do tej ostatniej katego-
tji
pomieszczeń, nadmieniając co najwyżej, że na większych fol­
warkach korzystnem się nieraz okaże połączenie k i l k u mieszkań
dla niższych oficyalistów pod jednym dachem.
III.
59
Mieszkania dla robotników.
Kwestya mieszkań dla ludności robotniczej wogóle, tak
w miastach jak i po wsiach, jest nadzwyczaj ważną, a wobec
panujących prądów społecznych budzi w ostatnich latach coraz
szersze zajęcie.
W A n g l j i wniesiono niedawno osobny bill dotyczący tej
sprawy, a wielkie zakłady przemysłowe, towarzystwa
filantro­
pijne, gminy miast i właściciele ziemscy dokładają coraz wię­
kszych starań, aby się nawzajem na tern polu wyprzedzać, aby
przykuć robotnika do miejsca, odstręczyć go od emigracyi i s i ­
ły jego zachować dla kraju, dając mu możliwie przyjemne,
a przynajmniej zdrowe i dogodne mieszkanie.
I dla rolnika kwestya ta niemniejszej jest wagi i zasłu­
guje wpełni"na szczere zainteresowanie się szczegółami jej do-
tyczącemi, z dwóch mianowicie względów:
Z powodu znacznej zwykle ilości potrzebnych mieszkań
robotniczych, koszty ich pobudowania i utrzymania są wysokie
i obciążają wcale dotkliwie budżet rolnika.
Z drugiej znów strony, przesadzona oszczędność na tern
polu, powodującabudowę i sposób utrzymania mieszkań robotni­
czych w stanie niegodnym nawet nazwy mieszkania ludzkiego,
zniechęca bezwarunkowo robotnika, utrudnia jego najęcie, a na­
jętego już pobudza do rozglądania się, czyby nie mógł polepszyć
swego bytu, zmieniając obecne zajęcia lub miejsce pobytu. W o ­
bec coraz głośniej odzywających się sk^arg na brak robotników
rolnych, wobec ich przesiedlania się do miast, do odległych gu-
bernij lub nawet po za ocean, kwestya ta nabiera większej je­
szcze wagi; a każda, chociażby pozornie najdrobniejsza oko­
liczność, wywierająca wpływ na dążności emigracyjne lubcle-
naturalizacyjne ludności wiejskiej, zasługuje z pewnością na
Zgłoś jeśli naruszono regulamin