08kokzb_obory.pdf

(2506 KB) Pobierz
dla czterech fornali.
obrokowćj.
110
Schody na poddasze wychodzą z izby
Stosownie do potrzeby i ilości koni można takich
części pobudować obok siebie mniej lub więcej.
Trzecia część otrzymała na wewnątrz rozkład zupełnie
odmienny i zawiera w sobie stajnię na 6 koni cugowych
i wierzchowych z izbą dla stangreta i obrokową wraz z od-
dzielnemi schodami na poddasze, dalej stajnię na 5 koni go­
ścinnych, wreszcie dwie stajnie dla źrebców, połączone bezpo­
średnio z oddzielnie ogrodzonem podwórkiem.
2.
Obory.
W majątkach większych, oraz w takich, gdzie gospodar­
stwo nabiałowe albo opasowe stało się specyalnością, lub
wreszcie, gdzie konie robocze zastąpiono częściowo wołami,
pobudowanie oddzielnych obór, a przynajmniej przedziałów
w oborze dla różnych gatunków bydła rogatego będzie za­
zwyczaj dogodniejsze, aniżeli pomieszczenie byków,
krów,
wołów, jałówek i cieląt, bydła roboczego, opasowego i nabia­
łowego w tym samym budynku, lub nawet w jednym wspól­
nym przedziale.
"W mniejszych majątkach, w tych mianowicie, w których
chów bydła nie jest specyalnością gospodarstwa, pomieszcze­
nie wszystkich tych gatunków w jednej oborze będzie rzeczą
najprostszą; dla buhaja potrzeba jednakże oddzielnej prze­
grody.
111
I w t y m jednak ostatnim razie dobrze mieć oddzielne
pomieszczenie dla cieląt świeżo odsądzonych, tak położone
względem właściwej obory, aby bek cieląt nie niepokoił ich
matek, z drugiej jednak strony niezbyt oddalone, aby nie
.utrudniać wspólnej obsługi krów i cieląt.
Obory dla powyżej wspomnianych gatunków bydła ró­
żnią się przeważnie tylko wymiarami stanowisk, stosującemi
się do wielkości ustawionego bydła, a warunkującemi ponie­
kąd i rozmiary całej obory.
Długość stanowiska, nie wliczając żłobu i chodnika do
zadawania paszy, wynosić będzie średnio:
a)
jeśli bydło ustawione w jednym rzędzie, potrzeba
wraz z chodnikiem po za rzędem 6 łokci dla śre­
dnich krów i wołów, 5 łokci dla jałówek;
b)
jeśli bydło stoi w dwóch rzędach, zwróconych t y ­
łem
do siebie,
długość
dwóch stanowisk wraz
z
chodnikiem między niemi, będzie 11 łokci, a d l a
jałówek 9 do 10 łokci.
Szerokość zaś stanowiska oblicza się:
na jedną krowę stojącą oddzielnie: 3 łokcie,
n a dwie krowy obok siebie:
4
do 5 łokci,
gdy zaś więcej bydła stoi w rzędzie bez przedziału:
2'/i łokcia dla rosłych krów lub wołów,
2 łokcie dla mniejszych krów,
l / * do l ' /
3
a
łokcia dla jałówek.
do
Chodnik za jednym rzędem daje się szeroki na
2 łokci, między dwoma rzędami—na 2 do 3 łokci.
112
N a chodnik do zadawania paszy wraz z obustronnemi
żłobami, liczy się 2 ' / do 3 łokci szerokości; wysokość jego
2
bywa 1 do 1 '/ łokcia po nad posadzką stanowiska, co wyma­
4
ga 3 do 4 stopni na schodki prowadzące do chodnika.
Główne systemy rozkładu planów, zależne przeważnie
od sposobu ustawiania bydła, podajemy w przykładach (rys.
33 do 37).
Szeregi bydła ustawiają się albo równolegle do fron­
tów (rys. 33, 34 i 35), albo też w kierunku poprzecznym (rys.
36 i 37).
B y s . 33 przedstawia plan małej obory na 12 sztuk by­
dła, ustawionego w jednym rzędzie równoległym do frontu.
D r z w i i okna pomieszczono w ścianie frontowej od strony po­
dwórza, chodnik główny za bydłem, tuż przy tejże ścianie,
:
i
i
1
1
1
_
.
_—,
-I
(fig. 33, wymiarka w łokciach polskich).
a chodnik do zadawania paszy wraz ze żłobem przy przeciwle­
głej ścianie frontowej.
Obydwa te chodniki połączono krót­
kim gankiem poprzecznym i schodkami.
R y s . 34 przedstawia plan większej obory na 20 sztuk
bydła, ustawionego w dwóch rzędach, równoległych do frontu.
Chodniki do zadawania paszy wraz ze żłobami mieszczą się
przy ścianach frontowych, a chodnik główny, między obydwo"
i
113
ma rzędami bydła, przechodzi przez środek budynku równole­
gle do frontów i łączy obydwa wrota umieszczone w szczytach
budynku.
Układ taki udogadnia wywóz mierzwy z obory, próżne
bowiem wozy wjeżdżają jednemi wrotami, a po naładowaniu
wyjeżdżają drugiemi, bez zawracania.
°
i
i
11
f
1 1 1 1
T
f
(fig. 34, wymiar, w łok. polsk.).
Rys. 35 przedstawia plan podobnej obory na 40 sztuk
bydła, lecz z odwrotnem rozmieszczeniem chodników.
Cho­
dnik do zadawania paszy z obustronnemi żłobami leży w środ­
k u budynku, równolegle do frontów, chodniki główne zaś z a
bydłem—przy ścianach frontowych. Z chodnika środkowego
wchodzi się wprost drzwiami, umieszczonemi w ścianach szczy­
towych, do izb tu dobudowanych, a przeznaczonych na prze­
chowywanie i przygotowywanie paszy.
Z izb tych prowadzą schody na poddasze, gdzie się znaj­
duje właściwy skład paszy.
W końcach zaś chodników głó­
wnych umieszczono wrota, których mamy cztery, po dwa
w każdym szczycie; wywóz mierzwy będzie wiec równie dogo­
dny jak w poprzednim przykładzie.
Krótki za"*ys b u d . wiejs.
8
114
Połączenie chodników do zadawania paszy z chodnika­
mi głównymi, za pośrednictwem krótkich ganków poprzecznych
i schodków, jest w rys. 34 i 35 zupełnie podobne do przedsta­
wionego w rys. 33, tylko w większych oborach ganki poprze­
czne pomieszczono tuż przy ścianach szczytowych.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin