Focus_Polska_11_2019.pdf

(18488 KB) Pobierz
CZYM MOŻNA ZASTĄPIĆ SERCE
JAK SIĘ UWOLNIĆ OD SMARTFONA
LISTOPAD 2019
NAUK A
ZMIENIA
Ś W I AT
nr 11/290 – listopad 2019 / cena 8,99 zł
(w tym 8% VAT)
Maszyny nie
podbiją za nas
kosmosu
– mówi
Stephen
Jurczyk
wiceszef
NASA
DZIEWIĄTA
POLOWANIE NA NIEZNANY ŚWIAT
PRZYRODA
PSYCHOLOGIA
SPOŁECZEŃSTWO
Co wyjdzie
z wiecznej zmarzliny
Dlaczego lubimy
mieć skrajne poglądy
Jak być eko
po śmierci
Focus – Poznać i zrozumieć świat
focus.pl
PRAWDZIWE OBLICZE
NARCIARSTWA
FĒNIX 6
®
SERIA
© 2019 Garmin Ltd. lub podmioty zależne.
W
N U M ER ZE
OD REDAKCJI
Coś dużego za Plutonem
C
redaktor naczelny
piotr.koscielniak@burdamedia.pl
Piotr Kościelniak
zy w naszym bezpośrednim kosmicznym sąsiedz-
twie kryje się nieznany glob? Wiele wskazuje na
to, że coś – i to coś wielkiego – przemierza ciemno-
ści rozciągające się daleko za ostatnimi nazwanymi
obiektami Układu Słonecznego. Zostawia grawita-
cyjny ślad, zaburzając ruch Neptuna oraz innych,
mniejszych ciał. Jak to się stało, że jeszcze go nie
zobaczyliśmy? I co to może być?
W tym wydaniu „Focusa” zajmujemy się fa-
scynującą zagadką Dziewiątej Planety
– niezna-
nego obiektu, którego istnienie tylko podejrzewamy.
Przedstawiamy dowody, hipotezy i problemy, z któ-
rymi muszą zmierzyć się astronomowie i astrofizycy
polujący na, jak się ją niekiedy nazywa, Planetę X.
Ja zaś nie mogę się nadziwić, że doskonałe ziemskie
radio- i teleskopy, dzięki którym odkryliśmy tysiące
planet krążących wokół gwiazd odległych o setki lat
świetlnych, nie radzą sobie z obiektami wielokrotnie
bliższymi. To przecież nasze własne podwórko. Nie
powinno mieć dla nas żadnych tajemnic. Tymczasem
tuż za progiem może czaić się coś, co wywróciłoby
nasze rozumienie Układu Słonecznego do góry no-
gami, a o czym dziś nie wiemy prawie nic.
Prawie nic – bo coś tam jednak wiemy. Naukowcy
mogą oszacować masę takiego obiektu i spróbować
wyliczyć jego teoretyczną orbitę. Zagadką pozostaje
jednak nawet to, czym ten obiekt jest – planetą, ma-
sywniejszą niż Ziemia, brązowym karłem czy może
czarną dziurą. Nie mniej intrygujące są interpretacje
starożytnych mitów, mówiące – przynajmniej według
zwolenników teorii paleoastronautycznych – o odleg-
łej planecie poruszającej się po wydłużonej orbicie.
Ale zanim się uśmiechniecie na myśl, że naukowcy
gonią kosmiczne duchy, warto przypomnieć sobie,
że Plutona odkryto zaledwie 90 lat temu. A dokonał
tego Amerykanin Clyde Tombaugh, poszukujący…
Planety X.
Nasz temat
numeru
– s. 24
N A Ł A M AC H „ F O C U S A
”
W prenumeracie
zyskujesz więcej!
Infolinia: 22 360 37 77
prenumerata.burdamedia.pl
Dr Aleksandra
Kardaś
z Uniwersytetu
Warszawskiego
ostrzega, że rosnący
poziom wód Bałtyku
stanowi zagrożenie
dla polskiego
wybrzeża –
s. 8
Stephen
Jurczyk,
wiceszef
amerykańskiej
agencji kosmicznej,
podkreśla, jak
ważne dla podboju
kosmosu były misje
Apollo –
s. 44
Dr Jarosław
Kulbat
z Uniwersytetu
SWPS opowiada
o tym, że Polacy
postrzegają się
dzisiaj jako dwie
różne wspólnoty
–
s. 64
ZNAJDŹ NAS NA:
focus.pl
youtube.com/magazynfocus
facebook.com/magazynfocus
Magazyn
„Focus”
dostępny jest również w wersji dla osób niewidomych i niedowidzących.
Osoby zainteresowane wersją specjalną magazynu prosimy o kontakt pod adresem
biuro@defacto.org.pl
NAUKA ZMIENIA ŚWIAT
3
W
N U M ER ZE
82
38
Opracowane
w Chinach sztucz-
ne serce Eva Heart
wkrótce ma trafić
do szpitali.
Komórki HeLa, pobrane od kobiety
chorej na raka szyjki macicy, dzielą
się nieprzerwanie od 68 lat.
OTWÓRZ OCZY
6
8
ZDJĘCIE MIESIĄCA
WYDARZENIA
Zebra w kropki
Czas wielkiej wody, baterie z dwutlenkiem
węgla, komputer kwantowy po raz pierwszy
okazał się szybszy niż klasyczny
44
48
52
Kosmos:
O tym, dlaczego badaniem kosmosu
powinni zajmować się ludzie, mówi Stephen
Jurczyk, zastępca szefa NASA
Technologie:
Uzależnienie od
smartfona to plaga naszych czasów – zabiera
czas, niszczy zdrowie, podkopuje poczucie
szczęścia
Golce piaskowe nie czują bólu
CZY WIESZ ŻE
CZŁOWIEK TO NAJLEPSZA
OPCJA
IDŹ NA CYFROWY DETOKS
44
72
Jeśli na Marsa polecą astro-
nauci, rozbudzi to zaintereso-
wanie kosmosem, tak jak to
zrobiły misje Apollo.
INNOWACJE
14
22
MOTORYZACJA
POLSK A NAUK A
Felieton Joanny Nikodemskiej
CIAPEK W FOLII
7 najdroższych akcesoriów samochodowych
O nowym sposobie na zahamowanie
rozwoju nowotworów złośliwych opowiada
prof. Jakub Gołąb z Warszawskiego Uniwer-
sytetu Medycznego
54
58
PRZEWODNIK
Przyroda:
W ziemi zamarzniętej od epoki
lodowcowej kryją się stworzenia, w każdej
chwili gotowe ożyć
Felieton Jana Stradowskiego
KUCHNIA OFFLINE
CO WYJDZIE Z WIECZNEJ
ZMARZLINY
76
Nowości wydawnicze, wystawy, najlepsze gry
miesiąca
KULTURA
TEMAT NUMERU
82
88
92
NAJDŁUŻSZE EKSPERYMENTY
ŚWIATA
24
36
Czy na krańcach Układu Słonecznego kryje
się nieznany glob? A może coś jeszcze bar-
dziej niezwykłego – czarna dziura?
ROZUM EX MACHINA
POLOWANIE NA DZIEWIĄTĄ
PLANETĘ
CZŁOWIEK
Społeczeństwo:
Na Ziemi wkrótce
będzie żyć 8 miliardów ludzi. Co się z nimi
stanie, gdy umrą?
Historia:
Niektóre doświadczenia
przeprowadzane przez naukowców ciągną się
przez dziesiątki, a nawet setki lat
60
64
70
EKOLOGICZNY GRÓB
WARTO KUPIĆ
TESTUJEMY LG GRAM
FOCUS ODPOWIADA
Jak wyglądałby pogrzeb na statku kosmicznym?
Czy koniki morskie to też ryby? Mamy więcej
brwi czy rzęs?
WASZE PYTANIA
Felieton Leona Ciechanowskiego
ODKRYCIA
Medycyna:
Lekarze mają więcej
pomysłów na to, jak pomóc pacjentom
oczekującym na przeszczep
4
FOCUS
 LISTOPAD
2019
38
ŻYCIE BEZ SERCA
Psychologia:
Dlaczego głoszenie
umiarkowanych poglądów stało się
niepopularne?
Jemy coraz więcej cukru
CZY WIESZ ŻE
NASZ DOM MUREM
PODZIELONY
ZACZYNAJĄC OD KOŃCA
98
IGNOBLE – NAJZABAWNIEJSZE NAGRO-
DY NAUKOWE ŚWIATA
OKŁADKA: PROJEKT – MICHAŁ JANICKI; FOT. MATERIAŁY PRASOWE SYNCARDIA, ADOBE STOCK (4); PROJEKT MAKIETY: MICHAŁ JANICKI
FOT. ADOBE STOCK; GETTY IMAGES; WIKIPEDIA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin