P-18-082-LLU-01-01.pdf

(207 KB) Pobierz
LLU. 410.007.01.2018
P/18/082
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Okres objęty kontrolą
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontroler
P/18/082 Nadzór nad stosowaniem dodatków do żywności
Lata 2016–2018 (I kw.)
1
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie
Jerzy Bielak, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli
Nr LLU/43/2018 z 26.03.2018 r.
(dowód: akta kontroli, str. 1)
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Lublinie (dalej: „Inspektorat” lub
„WIIH”), ul. Tomasza Zana 38C, 20-601 Lublin
Kazimierz Mareczka, od 10.06.2016 r. Lubelski Wojewódzki Inspektor Inspekcji
Handlowej (dalej: „Wojewódzki Inspektor”). Poprzednio, od 28.05.1999 r. stanowisko
to zajmował Leszek Wójcik.
(dowód: akta kontroli, str. 2-3)
Jednostka
kontrolowana
Kierownik jednostki
kontrolowanej
II. Ocena kontrolowanej działalności
2
Ocena ogólna
Najwyższa Izba Kontroli ocenia, że Wojewódzki Inspektor w okresie objętym
kontrolą NIK zapewnił warunki organizacyjno-prawne do rzetelnego wykonywania
przez WIIH zadań z zakresu nadzoru nad stosowaniem w produktach spożywczych
dodatków do żywności.
W badanym okresie Inspektorat nie podejmował kontroli artykułów rolno-spożywczych
wyłącznie pod kątem stosowania w nich substancji dodatkowych, jednak kwestie te
były badane w prowadzonych w szerszym zakresie działaniach kontrolnych. Na 74
tematy kontroli zrealizowane w okresie objętym kontrolą (43 planowe, 27 własne i 4
dodatkowe zlecone przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
3
lub
Wojewodę Lubelskiego), w 45 (60,8%) tematyka dodatków do żywności stanowiła
jeden z obszarów kontroli, w tym odpowiednio: w 35 tematach planowych (81,4%), w
9 własnych (33,3%) oraz w 1 (25%) zleconym przez Prezesa UOKiK.
Spośród 1.347 kontroli jednostkowych jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
przeprowadzonych w okresie objętym kontrolą NIK, w 305 kontrolach dokonano
badania tych artykułów w zakresie substancji dodatkowych. Pobrano łącznie 478
próbek do badań laboratoryjnych, w tym na obecność i prawidłowość stosowania
substancji dodatkowych – 189. Badania w tym zakresie przeprowadzano głównie w
takich grupach produktów jak: mięso, mleko, ryby i ich przetwory, wyroby cukiernicze,
suplementy diety. Nieprawidłowości stwierdzono w dwóch przypadkach. Rzetelnie i
skutecznie wyegzekwowano od przedsiębiorców realizację wydanych zaleceń,
uiszczenie kary pieniężnej oraz zwrot kosztów badań laboratoryjnych.
Kontrole obejmujące swoim zakresem kwestie stosowania substancji dodatkowych
w artykułach rolno-spożywczych prowadzono zgodnie z przepisami rozdziału
1
W przypadku oględzin przeprowadzonych w trybie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli
(Dz. U. z 2017 r. poz. 524, ze zm.), zwanej dalej „ustawą o NIK”, badaniami kontrolnymi objęto również zdarzenia późniejsze.
2
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości,
negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie
dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę
opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie.
3
Zwanego dalej „ Prezesem UOKiK”.
2
3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej
4
, zwana dalej „ustawą
o IH” oraz opracowanymi przez UOKiK wytycznymi dotyczącymi trybu kontroli
i stosowania wybranych przepisów prawa przez wojewódzkie inspektoraty inspekcji
handlowej. Ich zakres przedmiotowy ustalany był w programach kontroli na
podstawie identyfikacji zagrożeń związanych ze stosowaniem w żywności substancji
dodatkowych.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Przygotowanie organizacyjne do wykonywania zadań oraz sprawowanie
nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych w obrocie
detalicznym, zawierających substancje dodatkowe
Opis stanu
faktycznego
1.1.
Do zadań Inspektoratu w zakresie objętym kontrolą NIK należała, zgodnie z
art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o IH, m.in. kontrola produktów znajdujących się w obrocie
handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu, w tym w
zakresie oznakowania i zafałszowań oraz kontrola usług, z wyłączeniem kontroli
jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych u producentów oraz kontroli jakości
zdrowotnej środków spożywczych.
WIIH wykonywał nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych tylko
w obrocie detalicznym, zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
5
, zwanej dalej „ustawą o jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych”. Obszarem działania Inspektoratu było
województwo lubelskie.
Według § 4 ust. 1 pkt 1 regulaminu organizacyjnego
6
, w strukturach Inspektoratu
wyodrębniono m.in. Wydział Kontroli Artykułów Żywnościowych i Gastronomii
7
,
którego obszarem działania, zgodnie z § 5 ust. 2 regulaminu, były powiaty: rycki,
lubartowski, puławski, łęczyński, opolski, świdnicki, kraśnicki, janowski, lubelski oraz
miasto Lublin. Pozostałe powiaty województwa lubelskiego były przyporządkowane
do delegatur WIIH: w Białej Podlaskiej
8
, w Chełmie
9
, w Zamościu
10
. Delegatury
wykonywały zadania przypisane do poszczególnych Wydziałów Inspektoratu, m.in.
kontrolę obrotu artykułami żywnościowymi, kontrolę jakości i bezpieczeństwa
towarów i usług.
(dowód: akta kontroli, str. 5-29)
Na dzień 1.01.2018 r. w Inspektoracie było zatrudnionych 76 osób (76 etatów), w
tym w Lublinie 45 osób, z tego w Wydziale KAŻiG 8 osób (łącznie z naczelnikiem
Wydziału) oraz 31 osób w delegaturach, w tym w Białej Podlaskiej 11 osób, w
Chełmie 9 osób, w Zamościu 11 osób. W każdej z delegatur po 2 inspektorów
(łącznie 6 osób) realizowało kontrole artykułów żywnościowych w zależności od
potrzeb. Zadania na terenie województwa lubelskiego w zakresie kontroli żywności
w Inspektoracie realizowało łącznie 14 osób. Zapisy w zakresach czynności
pracowników Wydziału KAŻiG były ogólne, dotyczyły m.in. prowadzonych działań
kontrolnych i sporządzania z nich wystąpień pokontrolnych. Nie było
wyodrębnionych zadań dotyczących kontroli w zakresie dodatków do żywności.
Inspektorat zamieszczał w Biuletynie Informacji Publicznej
11
Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów oraz w BIP WIIH informacje o wolnych stanowiskach pracy w
Dz. U. z 2017 r. poz. 1063, ze zm.
Dz. U. z 2017 r. poz. 2212, ze zm.
6
Zarządzenie Nr 6/2010 Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej z dnia 20 lipca 2010 r. w sprawie
ustalenia regulaminu organizacyjnego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Lublinie, zmienione przez
Zarządzenie Nr 3/2017 Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej z dnia 10 sierpnia 2017 r. w sprawie
ustalenia regulaminu organizacyjnego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Lublinie.
7
Zwany dalej „Wydziałem KAŻiG”.
8
Powiaty: bialski, łukowski, parczewski, radzyński i m. Biała Podlaska
9
Powiaty: chełmski, włodawski, krasnostawski i m. Chełm
10
Powiaty: biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski, zamojski i m. Zamość
11
Zwanym dalej „BIP”.
4
5
3
Wydziale KAŻiG: w 2016 r. opublikował trzy ogłoszenia (w wyniku naboru
zatrudniono jedną osobę), w 2017 r. – jedno ogłoszenie na dwa stanowiska
(zatrudniono dwie osoby). W I kw. 2018 r. nie było ogłoszeń o naborze. Nabory
wynikały głównie z przejścia pracowników na emeryturę.
W badanym okresie na temat dodatków do żywności zostało zorganizowane jedno
szkolenie – w dniach 20-21.03.2018 r., które dotyczyło dwóch obszarów:
„Najnowsze zmiany w przepisach dot. dodatków do żywności” oraz „Wybrane
przepisy w zakresie znakowania środków spożywczych zawierających substancje
dodatkowe i aromaty”. Organizatorem był UOKiK i uczestniczył w nim tylko jeden
pracownik Inspektoratu (Naczelnik Wydziału KAŻiG). Materiały szkoleniowe
Naczelnik Wydziału KAŻiG przekazał wszystkim pracownikom realizującym kontrole
środków spożywczych. Pozostałe cztery szkolenia przeprowadzone w
analizowanym okresie dotyczyły kontroli artykułów rolno-spożywczych.
Uczestniczyło w nich sześciu pracowników Inspektoratu, w tym cztery osoby w
szkoleniach organizowanych przez UOKiK („Suplementy diety oraz świeże owoce i
warzywa”
12
, „Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia”
13
) oraz dwie osoby w
szkoleniach organizowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(„Zagadnienia kontrolne w systemie jakości żywności”
14
, „System ochrony
produktów posiadających zarejestrowane nazwy jak ChNP
15
, ChOG
16
, GTS”
17
).
Plan finansowy WIIH w zakresie wydatków wynosił: w 2016 r. - 4.950 tys. zł, w
2017 r. - 5.162 tys. zł, a na 2018 r. zaplanowano kwotę 5.628 tys. zł. W planach
wydatków budżetowych Inspektoratu na lata 2016-2018 zabezpieczono środki w
łącznej wysokości 85,0 tys. zł, w tym 15,0 tys. zł w 2016 r., 30,0 tys. zł w 2017 r. oraz
40,0 tys. w 2018 r. na finansowanie badań laboratoryjnych. Głównie wydatki na
badania laboratoryjne planowane były m.in. w zakresie nadzoru nad rynkiem paliw,
gdyż badania laboratoryjne produktów żywnościowych były realizowane
w laboratorium UOKiK. Wydatki na ten cel w badanym okresie: 54,2 tys. zł, w tym na
badania laboratoryjne produktów żywnościowych w 2017 r. przeznaczono 1,7 tys. zł.
W 2016 r. i I kw. 2018 r. na badania laboratoryjne produktów żywnościowych nie
poniesiono żadnych wydatków z budżetu WIIH.
Z informacji uzyskanej od Zastępcy Wojewódzkiego Inspektora wynika, że
przyznane środki finansowe w pełni zabezpieczyły realizację zadań związanych
z nadzorem nad żywnością w aspekcie stosowanych w niej substancji dodatkowych.
Zarówno zaplanowane kontrole zlecone jak również własne zostały zrealizowane.
(dowód: akta kontroli, str. 30-65, 339-352)
1.2.
Proces planowania w latach 2016-2018 (I kw.) prowadzony był na podstawie
ustawy o IH i ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
18
oraz na podstawie wytycznych Prezesa UOKiK z dnia 27.09.2010 r., dotyczących
planowania i sprawozdawczości z działalności Inspekcji Handlowej
19
i regulaminu
organizacyjnego WIIH. Planowanie działalności kontrolnej Inspekcji Handlowej,
zgodnie z art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o IH, polegało na ustaleniu przez Prezesa UOKIK
kierunków działania Inspekcji Handlowej i planu kontroli Inspekcji Handlowej oraz
przez Wojewódzkiego Inspektora planów pracy WIIH. Inspektorat uczestniczył
w opracowywaniu zadań określonych w „Kierunkach działania Inspekcji Handlowej”
W dniach 12 i 13 maja 2016 r. – udział wzięły dwie osoby.
W dniu 1 sierpnia 2017 r. – udział wzięły dwie osoby.
14
W dniach 1 i 2 grudnia 2016 r. – udział wzięła jedna osoba.
15
Chronione Nazwy Pochodzenia.
16
Chronione Oznaczenia Geograficzne.
17
Gwarantowane Tradycyjne Specjalności.
18
Dz. U. z 2017 r. poz. 2168, ze zm.
19
Ze zmianami wynikającymi z pism Prezesa UOKiK z dnia 7.03.2014 r., 23.06.2014 r., 17.12.2014 r., 20.03.2015 r.,
23.11.2017 r.
12
13
4
poprzez przedstawienie propozycji do tego dokumentu, a w opracowywaniu
okresowych planów kontroli poprzez przedstawianie Prezesowi UOKIK propozycji
tematów do tych planów. Plany pracy WIIH sporządzane na kolejne kwartały
składały się z dwóch części: „Kontrole planowe”, wynikające z planu kontroli
zleconego przez Prezesa UOKiK na dany rok oraz „Kontrole własne”, wynikające z
informacji pozyskanych od konsumentów oraz analizy rynkowej.
W zakresie kontroli planowanych zleconych przez Prezesa UOKiK wybór obszaru
przedmiotowego kontroli następował na poziomie centralnym. W zakresie doboru
tematów kontroli własnych analiza poprzedzająca wybór dokonywana była przez
dyrektorów delegatur WIIH oraz naczelników wydziałów, zajmujących się
merytoryczną realizacją kontroli i przedstawiana kierownictwu Inspektoratu. Przy
opracowywaniu planów pracy uwzględniano: informacje konsumentów,
nieprawidłowości wykryte podczas kontroli w latach poprzednich, okres prowadzenia
działalności gospodarczej, wielkość i rodzaj przedsiębiorcy: producent, importer,
upoważniony przedstawiciel, dystrybutor, czas, jaki upłynął od poprzedniej kontroli,
sezonowość artykułów, sytuację na rynku lokalnym.
W latach 2016-2017 Inspektorat realizował ponadto dwa tematy kontroli
20
zlecone
przez Wojewodę Lubelskiego, dotyczące nadzoru nad mięsem wieprzowym i
drobiowym i ich przetworami w związku z wykryciem na terenie województwa
lubelskiego ognisk choroby afrykańskiego pomoru świń (ASF) i ognisk ptasiej grypy.
Skontrolowano 25 podmiotów i przebadano 239 wyrobów. Nie stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie identyfikacji dostawców mięsa i jego przetworów.
Kontrole opracowane i zlecone przez UOKiK, jak również opracowane przez WIIH
nie obejmowały wyłącznie tematyki i rodzaju produktów w zakresie kontroli
dodatków do żywności, jednak kwestie te były badane w prowadzonych działaniach
kontrolnych i stanowiły jeden z elementów kontroli.
Tematy kontroli dotyczyły m.in. przeprowadzonej w 2016 r. kontroli środków
spożywczych oferowanych pod marką własną sieci handlowej, w tym własnej
produkcji
21
(kontrola planowa roczna zlecona przez UOKiK), kontroli w 2017 r.,
jakości handlowej środków spożywczych specjalnego przeznaczenia
żywieniowego
22
oraz kontroli własnych dot. prawidłowości obrotu artykułami
żywnościowymi i świadczenia usług gastronomicznych.
W latach 2016-2018 (I kw.) według planów kontroli Inspekcji Handlowej,
zatwierdzonych przez Prezesa UOKiK, w zakresie artykułów rolno-spożywczych dla
WIIH zaplanowano udział łącznie w 43 tematach kontroli planowych, a do końca
I kwartału 2018 r. zakończono 40. Pełną realizację pozostałych 3 tematów
23
,
zgodnie z harmonogramem przewidziano na cały 2018 r. W 35 programach kontroli
tematyka dodatków do żywności stanowiła jeden z elementów badań kontrolnych.
Inspektorat realizował zadania kontrolne w większym zakresie aniżeli wynikający
z planu kontroli. Skontrolowano: 398 podmiotów (100,25% planu), 6.085 wyrobów
(240,8%) oraz pobrano 476 próbek do badań laboratoryjnych (105,5%).
Ponadto w badanym okresie WIIH w zakresie artykułów rolno-spożywczych i usług
gastronomicznych zrealizował 27 własnych tematów kontroli, w których w dziewięciu
programach jeden z elementów badań stanowiły dodatki do żywności. Skontrolował
986 podmiotów, tj. o 64,1% więcej niż planowano (601), 23.798 wyrobów zostało
„Kontrola mięsa wieprzowego i jego przetworów” oraz „Kontrola mięsa drobiowego i jego przetworów”.
Skontrolowano 24 podmioty (100% planu), poddano kontroli 243 wyroby (101% planu) i przeprowadzono 48 prób
laboratoryjnych (100%).
22
Skontrolowano 5 podmiotów (100% planu), poddano kontroli 56 wyrobów (112% planu) i przeprowadzono 5 prób
laboratoryjnych (100%).
23
Według planu kontroli na 2018 r., w ramach tych tematach przewidziano skontrolowanie 25 podmiotów; do końca I kw.
wykonano 11 kontroli, 14 pozostało do zrealizowania w następnych kwartałach (II, III, IV) 2018 r.
20
21
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin