ctivd-rapport-25.pdf

(390 KB) Pobierz
C
OMMISSIE VAN
T
OEZICHT
BETREFFENDE
DE
I
NLICHTINGEN
-
EN
V
EILIGHEIDSDIENSTEN
CTIVD nr. 25
Inzake het handelen van de MIVD jegens twee geschorste medewerkers
TOEZICHTSRAPPORT
Inhoudsopgave
Samenvatting
Lijst van afkortingen
iii
v
1. Inleiding .......................................................................................................................................... 1
2. De opzet van het onderzoek door de Commissie ..................................................................... 2
3. Het wettelijk kader ........................................................................................................................ 4
3.1
Het verrichten van een hernieuwd veiligheidsonderzoek......................................................
4
3.1.1.
Het instellen van een hernieuwd veiligheidsonderzoek ...................................... 4
3.1.2.
De uitvoering van een hernieuwd veiligheidsonderzoek .................................... 4
3.1.3.
De beoordeling van een hernieuwd veiligheidsonderzoek ................................. 7
Het verrichten van een contra-inlichtingenonderzoek...........................................................
8
3.2
3.2.1
Het instellen van een contra-inlichtingenonderzoek ............................................ 8
3.2.2
De verzameling van gegevens in een contra-inlichtingenonderzoek............... 11
4. De eerste contra-inlichtingenoperatie ....................................................................................... 12
4.1
4.2
4.3
4.4
De aanleiding voor de eerste operatie....................................................................................
12
De uitvoering van de eerste operatie.....................................................................................
14
De afsluiting van de eerste operatie
...................................................................................... 17
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 18
5. Het hernieuwde veiligheidsonderzoek naar één van de geschorste medewerkers ........... 18
5.1
5.2
5.3
5.4
De aanleiding voor het hernieuwde veiligheidsonderzoek.....................................................
18
De uitvoering van het hernieuwde veiligheidsonderzoek......................................................
19
De beoordeling in het hernieuwde veiligheidsonderzoek.......................................................
20
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 22
6. De tweede contra-inlichtingenoperatie..................................................................................... 22
6.1
6.2
6.3
6.4
De aanleiding voor de tweede operatie
.................................................................................. 22
De uitvoering van de tweede operatie
................................................................................... 22
De afsluiting van de tweede operatie
.................................................................................... 23
De onduidelijkheid over de tweede operatie
.......................................................................... 24
i
6.5
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 24
7. Het interne onderzoek................................................................................................................. 25
7.1
7.2
7.3
7.4
De aanleiding voor het interne onderzoek.............................................................................
25
De uitvoering van het interne onderzoek..............................................................................
26
De beoordeling in het interne onderzoek...............................................................................
28
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 29
8. Het hernieuwde veiligheidsonderzoek naar de twee geschorste medewerkers ................ 29
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
De aanleiding voor het contra-inlichtingenonderzoek
.......................................................... 30
De aanleiding voor het hernieuwde veiligheidsonderzoek.....................................................
30
De uitvoering van het hernieuwde veiligheidsonderzoek......................................................
31
De beoordeling in het hernieuwde veiligheidsonderzoek.......................................................
35
De vervolgprocedure
............................................................................................................. 41
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 43
9. De vier contra-inlichtingenoperaties in de periode 2008-2010 .............................................. 43
9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
De derde contra-inlichtingenoperatie
................................................................................... 43
De vierde contra-inlichtingenoperatie
.................................................................................. 44
De vijfde contra-inlichtingenoperatie
................................................................................... 46
De zesde contra-inlichtingenoperatie....................................................................................
46
Conclusie CTIVD
................................................................................................................. 47
10. Conclusies en aanbevelingen ..................................................................................................... 47
11. Slotopmerkingen.......................................................................................................................... 54
ii
C
OMMISSIE VAN
T
OEZICHT
BETREFFENDE
DE
I
NLICHTINGEN
-
EN
V
EILIGHEIDSDIENSTEN
CTIVD nr. 25
Bij het toezichtsrapport inzake het handelen van de MIVD jegens twee geschorste medewerkers
SAMENVATTING
Het onderzoek van de Commissie heeft zich primair gericht op de rechtmatigheid van het
handelen van de MIVD jegens twee (geschorste) medewerkers.
1
De Commissie heeft
daarnaast aandacht besteed aan aspecten van de interne organisatie van de MIVD die naar
voren zijn gekomen in de loop van haar onderzoek.
De Commissie heeft acht verschillende, met (één van) de geschorste medewerkers verband
houdende, onderzoeken binnen de MIVD beoordeeld. Daarnaast heeft de Commissie vanuit
het oogpunt van de volledigheid besloten een negende daaruit voortvloeiend onderzoek toe
te voegen. Het gaat in totaal om twee hernieuwde veiligheidsonderzoeken, een intern
onderzoek en zes contra-inlichtingenoperaties.
Het eerste onderzoek naar één van de geschorste medewerkers, een contra-
inlichtingenoperatie, werd in oktober 2006 ingesteld naar aanleiding van bij de MIVD
binnengekomen informatie. Deze informatie vormde tevens de aanleiding om de betrokken
medewerker te schorsen en een hernieuwd veiligheidsonderzoek in te stellen. Uit de eerste
contra-inlichtingenoperatie kwam informatie voort die leidde tot de verdenking dat de twee
geschorste medewerkers voornemens waren voor zichzelf een pensioenvoorziening op te
bouwen door middel van oneigenlijk gebruik van hun bevoegdheden en de financiële
middelen waarover zij uit hoofde van hun functie konden beschikken. Deze verdenking
vormde, na verder onderzoek, uiteindelijk de aanleiding voor het schorsen van beide
medewerkers en het instellen van een hernieuwd veiligheidsonderzoek in mei 2007. Dit
hernieuwde veiligheidsonderzoek leidde in augustus 2008 tot de intrekking van de
verklaringen van geen bezwaar (VGB) van de betrokkenen. In de periode na het hernieuwde
veiligheidsonderzoek heeft de MIVD naar aanleiding van nieuwe meldingen bijzondere
bevoegdheden ingezet. Deze inzet van bijzondere bevoegdheden vond plaats in het kader
van vier contra-inlichtingenoperaties in de periode oktober 2008 tot maart 2010.
Ten aanzien van de twee hernieuwde veiligheidsonderzoeken naar de geschorste
medewerkers heeft de Commissie geconstateerd dat de MIVD voldoende aanleiding had
voor het instellen van die onderzoeken.
Het eerste hernieuwde veiligheidsonderzoek naar één van de geschorste medewerkers dat
eind 2006 gelopen heeft, had, naar het oordeel van de Commissie, met meer gerichtheid en
diepgang uitgevoerd moeten worden. Voorts had de MIVD op dat moment niet mogen
beslissen de VGB van de betrokkene te handhaven, vanwege de ernstige aanwijzingen die de
MIVD had dat aan zijn betrouwbaarheid en integriteit moest worden getwijfeld.
1
Wanneer in het rapport naar deze medewerkers wordt verwezen, worden zij veelal de geschorste
medewerkers genoemd, zoals ook de minister van Defensie hen aanduidde in zijn verzoek aan de
Commissie het onderhavige onderzoek in te stellen. De Commissie laat daarbij in het midden of de
medewerkers op dat moment ook daadwerkelijk geschorst waren.
iii
Het tweede hernieuwde veiligheidsonderzoek, dat vanaf mei 2007 heeft plaatsgevonden en
zich richtte op beide geschorste medewerkers, is binnen de geldende wet- en regelgeving
door de MIVD uitgevoerd. De Commissie is van oordeel dat er voldoende feiten en
omstandigheden in het hernieuwde veiligheidsonderzoek naar voren zijn gekomen die de
intrekking van de VGB’s van de betrokkenen hebben gerechtvaardigd. Dit oordeel van de
Commissie wijkt af van hetgeen de commissie Borghouts en de bezwarenadviescommissie
Defensie hierover hebben gesteld.
Ten aanzien van de uitgevoerde contra-inlichtingenoperaties is de Commissie van oordeel
dat de MIVD in een aantal gevallen, bij het vaststellen van het onderzoeksdoel en bij het
uitvoeren van het onderzoek, onvoldoende de aansluiting met de wettelijke taakstelling voor
ogen heeft gehouden. Dit heeft geleid tot het oordeel van de Commissie dat de inzet van
bijzondere bevoegdheden in een tweetal operaties uitgevoerd in de periode 2008-2010, dat
wil zeggen in de periode na intrekking van de VGB’s van de geschorste medewerkers,
onrechtmatig was. Daarnaast is de Commissie van oordeel dat de MIVD in een aantal
operaties gegevens heeft verwerkt die niet het doel van de operatie dienden en ook niet in
het kader van de taakuitvoering relevant waren. De Commissie beveelt de MIVD aan de
onrechtmatig verwerkte gegevens te verwijderen en vernietigen.
Met betrekking tot de interne organisatie van de MIVD heeft de Commissie in haar
onderzoek een aantal knelpunten gesignaleerd die betrekking hebben op de reguliere
operationele werkzaamheden van de dienst en die mede van invloed zijn geweest op het
verloop van het handelen van de MIVD. De Commissie wijst hier met name op het
onvoldoende doorlopen van bestaande procedures op het gebied van sturing, begeleiding en
het afleggen van verantwoording.
Daarnaast heeft de Commissie in haar onderzoek bepaalde zaken gesignaleerd die in meer of
mindere mate van invloed kunnen zijn geweest op de keuzes die de MIVD heeft gemaakt.
De Commissie constateert in dit kader onder meer dat er in beperkte mate regie werd
gehouden over het geheel van onderzoeken en dat in veel gevallen een gedegen
verslaglegging en dossiervorming ontbrak.
De Commissie onderschrijft dat er bij het handelen van de MIVD in het kader van de hier in
het geding zijnde onderzoeken, zwaarwegende, legitieme belangen op het spel hebben
gestaan. De MIVD heeft daarbij, naar het oordeel van de Commissie, in een aantal gevallen
niet gehandeld volgens de geldende wet- en regelgeving. Voorts heeft de MIVD niet altijd de
juiste keuzes gemaakt. De Commissie merkt daarbij op dat er geen aanwijzingen zijn om de
integriteit van de dienst in twijfel te trekken.
De door de Commissie geconstateerde onrechtmatigheden en de gesignaleerde knelpunten
in de interne organisatie dienen aanleiding te geven voor het op bepaalde punten aanpassen
en verbeteren van de werkwijze van de MIVD.
iv
C
OMMISSIE VAN
T
OEZICHT
BETREFFENDE
DE
I
NLICHTINGEN
-
EN
V
EILIGHEIDSDIENSTEN
CTIVD nr. 25
Bij het toezichtsrapport inzake het handelen van de MIVD jegens twee geschorste medewerkers
LIJST VAN AFKORTINGEN
AIVD
AJZ
BARD
BJZ
BZK
CIOT
CJD
CTIVD
DJZ
KMar
MIVD
OBA
SAC
VGB
Wiv 1987
Wiv 2002
Wvo
Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
afdeling Juridische Zaken van de MIVD
Burgerlijk ambtenaren reglement Defensie
bureau Juridische Zaken van de MIVD (voorheen AJZ)
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie
Centraal Justitieel Documentatieregister
Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
directie Juridische Zaken van het ministerie van Defensie
Koninklijke Marechaussee
Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst
Order van Blijvende Aard
stafafdeling Control van de MIVD
Verklaring van Geen Bezwaar
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 1987 (oud)
Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002
Wet veiligheidsonderzoeken
v
Zgłoś jeśli naruszono regulamin