ctivd-rapport-54.pdf

(578 KB) Pobierz
Toezichtsrapport
Over de uitvoering van inzageverzoeken
persoonsgegevens door de AIVD en de MIVD
CTIVD nr. 54
14 juli 2017
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 54
TOEZICHTSRAPPORT
over de uitvoering van inzageverzoeken
persoonsgegevens door de AIVD en de MIVD
Inhoudsopgave
Samenvatting
1
Inleiding
1.1
1.2
1.3
1.4
2
Begripsomschrijving
Inhoud van het onderzoek
Bestuursrechtelijke procedures
Leeswijzer
3
7
7
8
9
10
11
11
11
11
13
13
14
14
14
15
16
17
19
21
21
Bevindingen AIVD
2.1
2.2
Onderzochte inzagebesluiten
Beoordeling van de onderzochte inzagebesluiten
2.2.1 De gronden
2.2.2 De wettelijke termijn
2.2.3 Het besluitvormingsniveau
2.2.4 Opnemen zienswijze
Organisatie van de behandeling van inzageverzoeken
2.3.1 Overzicht over het proces en bewaking van de termijnen
2.3.2 Volledigheid naslag in de archieven en de systemen van de dienst
2.3.3 Juiste beoordeling in het kader van een inzageverzoek
2.3.4 Herleidbaarheid, verantwoording en toezicht
Tussenconclusies
2.3
2.4
3
Bevindingen MIVD
3.1
Onderzochte inzagebesluiten
1
3.2
Beoordeling van de onderzochte inzagebesluiten
3.2.1 De gronden
3.2.2 De wettelijke termijn
3.2.3 Het besluitvormingsniveau
3.2.4 Opnemen zienswijze
Organisatie van de behandeling van inzageverzoeken
3.3.1 Overzicht over het proces en bewaking van de termijnen
3.3.2 Volledigheid naslag in de archieven en systemen van de dienst
3.3.3 Juiste beoordeling in het kader van een inzageverzoek
3.3.4 Herleidbaarheid, verantwoording en toezicht
Tussenconclusies
21
21
22
23
23
23
23
24
25
26
28
29
29
30
31
33
33
33
33
35
39
39
39
39
40
40
40
3.3
3.4
4
De functionaliteit van het recht op inzage en de notificatieplicht
4.1
4.2
4.3
Het inzagerecht en de notificatieplicht binnen het juridisch systeem
Wat leveren het inzagerecht en de notificatieplicht in de praktijk op?
Conclusie
5
Conclusies
5.1
5.2
Onderzoeksvragen
Beantwoording van de onderzoeksvragen
5.2.1 Onderzoeksvraag 1
5.2.2 Onderzoeksvraag 2
6
Aanbevelingen en nakomen wettelijke verplichtingen
6.1
Aanbevelingen
6.1.1 AIVD
6.1.2 MIVD
Nakomen wettelijke verplichtingen
6.2.1 AIVD
6.2.2 MIVD
6.2
2
Commissie van Toezicht
op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten
CTIVD nr. 54
SAMENVATTING
van het toezichtsrapport
over de uitvoering van inzageverzoeken
persoonsgegevens door de AIVD en de MIVD
Inzagerecht persoonsgegevens
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) heeft een onderzoek
verricht naar de uitvoering van inzageverzoeken over persoonsgegevens door de Algemene Inlichtingen-
en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Het recht op
kennisneming (ook wel het recht op inzage genoemd) houdt in dat een ieder het recht heeft inzage te
krijgen in door de AIVD en de MIVD verwerkte persoonsgegevens. Kennisname van persoonsgegevens
kan door de diensten worden geweigerd in verband met bescherming van de privacy van derden
en op basis van één van de in de Wiv 2002 genoemde weigeringsgronden, bijvoorbeeld omdat de
gegevens zicht geven op het actuele kennisniveau van de dienst of op de identiteit van bronnen.
Actuele persoonsgegevens (jonger dan vijf jaar of nog relevant voor een lopend onderzoek) mogen
niet worden vrijgegeven. De dienst mag zelfs geen uitsluitsel geven of deze gegevens aanwezig zijn.
Dit betekent dat alleen niet-actuele persoonsgegevens, binnen eerder genoemd kader, in aanmerking
komen voor inzage.
Context van het onderzoek
Dit onderzoek betreft de tweede (en laatste) fase van een onderzoek met als thema ‘transparantie over
de verwerking van persoonsgegevens door de AIVD en de MIVD’. De eerste fase zag op de uitvoering
van de notificatieplicht door de diensten (toezichtsrapport nr. 51, feb. 2017). De achterliggende
gedachte van het transparantiebeginsel is dat iedere burger er kennis van moet kunnen hebben dat zijn
persoonsgegevens zijn verwerkt, en ook dat burgers zodoende (beter) in staat zijn hun grondrechten
te effectueren door een vermeend onrechtmatig handelen aan de orde te kunnen stellen. De
notificatieplicht van de diensten en het recht op inzage van de burger beogen hieraan bij te dragen.
Wat leveren het recht op inzage en de notificatieplicht op in de praktijk?
Uit de praktijk blijkt dat de bijdrage van deze instrumenten aan de transparantie over persoonsgegevens
beperkt is. De in de Wiv 2002 genoemde weigeringsgronden staan dikwijls aan inzage in persoonsgegevens
in de weg. Uit het onderzoek van de CTIVD blijkt dat de diensten de wettelijke weigeringsgronden,
behoudens enkele gevallen, op rechtmatige wijze (dat wil zeggen op goede gronden) toepassen. Zij
geven over het algemeen de gegevens vrij die behoren te worden vrijgegeven. De diensten stellen zich
hierbij ruimhartiger op dan in het verleden soms het geval was.
Onderzoeksvragen
De CTIVD heeft onderzocht of de AIVD en de MIVD op rechtmatige wijze uitvoering hebben gegeven
aan de behandeling van inzageverzoeken over persoonsgegevens.
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin