1989-4.pdf

(2810 KB) Pobierz
- -j ---- 1- .;.... .;. -l
-l- - -:- ~ -J- i -f
J. +
4 ••••• — • • • • r -!-
+ + + + + +++-
k w a r t a a l
tJUllil:
-!--(-++ -4- + -i- + •
jaar
1989
+ -f + 4 + -f + 4- -l- +
+-M-+-S- -;-+++ +
4 4- 4- •(- + -i- H- 4- 4 -t-
4- + 4-
J
- + -t-4 +4-4-
4-^
J
- + + 4-4--t-4--!-
4- 4- 4 4- 4- H- 4- H- -f 4-
+ + 4- 4- 4-44- 4-4- 4-
4- 4 4- 4- 4- 4-4-4- 4-4-
+ 4-4 + 4-4 + 4-4-4-
+ 4- + + + +
++++++
+ + 4-+4- +
+ 4-
Kwartaaloverzicht
binnenlandse veiligheidsdienst
++++ ++4-+++
4-+ + +++++++
ministerie van binnenlandse zaken
Nr.
2115986
KWARTAALOVERZICHT
BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST
4
e
KWARTAAL 1989
r
INDEX KWARTAALOVERZICHT 4 KWARTAAL 1989
&
BERICHT AAN DE LEZERS
I.
INTERNATIONALE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
- De omwenteling in de DDR: een tussenbalans
II.
ACTIVITEITEN VAN BUITENLANDSE INLICHTINGEN- EN
VEILIGHEIDSDIENSTEN
;
- Oosteuropese spionage in een veranderende
politieke context
- Erwin van HAARLEM. Een "Illegal" van de
Tsjechoslowaakse Inlichtingendienst
III. ANTI-DEMOCRATISCHE STROMINGEN
IV.
POLITIEK (GEWELDDADIG) ACTIVISME
- De ant i-imperialistische stroming binnen de
Nederlandse politiek activistische Beweging
- Kraakactivisme . Ontruiming Tesselschadestraat,
Amsterdam
- Samenwerkingsverband MARINEE
- Actiecomité SHELL uit Zuid-Afrika (SUZA)
V.
TERRORISME
- RAF aanslag op de president van de Deutsche
Bank
- Ontwikkelingen in de dissidente Palestijnse
organisaties
VI.
MINDERHEDEN
- Grote onrust bij Surinaams verzet
BERICHT AAN DE LEZERS
Thans ligt voor U het laatste Kwartaaloverzicht
van 1989 van de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Dit overzicht heeft nog de U bekende vorm, naar
als gevolg van een in begin 1989 in gang gezet
veranderingsproces bij de Dienst, is besloten
met ingang van 1990 de voor onze relaties samen-
gestelde overzichten, in vorm en opzet geheel te
vernieuwen.
Ook het Kwartaaloverzicht zal een dergelijke
vernieuwing ondergaan.
I.
INTERNATIONALE POLITIEKE ONTWIKKELINGEN
Op de valreep blijkt het jaar 1989 niet alleen het einde van
een decennium, naar ook de val van het communistisch
heerschappijsysteem in Oost-Europa te markeren. Nadat al
eerder in Hongarije en Polen geleidelijk het afbraakproces
van het communisme-oude-stijl op gang was gekomen, is de
laatste maanden ook in de DDR, Tsjechoslowakije en -zij
het na aanvankelijke aarzeling- Bulgarije stevig geknaagd
aan het machtsmonopolie van de communistische partij. De
omverwerping van het regime van de Roemeense leider
CEAUSESCU was even verrassend als gewelddadig.
In deze bijdrage wordt aandacht geschonken aan Oost-
Duitsland. Het veranderingsproces aldaar vormde de afgelopen
maanden vrijwel continu een spectaculair hoofdthema in de
schrijvende pers en op radio en televisie. Het is evenwel
niet mogelijk om in dit kader alle recente gebeurtenissen in
de DDR volledig te beschrijven en in al hun facetten te
duiden. Hel zal hierna getracht worden het karakter van het
veranderingsproces te beschrijven en de veranderingen op hun
merites te beoordelen. Op deze wijze is het mogelijk een
tussenbalans op te maken en een blik vooruit te werpen in de
nabije toekomst, hoewel het nog verre van duidelijk is welke
gedaante de DDR, dat voor de omwenteling nog het
representatieve model was van een Oosteuropese
Volksdemocratie, in de loop van 1990 zal aannemen.
DE OMWENTELING IN DE DPRt EEN TUSSENBALANS
Het karakter van de omwenteling: "Een revolutie van onder
af"
De breuk met het oude communistische heerschappijsysteem in
de DDR wijkt duidelijk af van de wijze, waarop met name in
Hongarije en Polen afscheid werd genomen van het in de loop
van de jaren zeventig en tachtig verstarde communisme. In
beide laatstgenoemde landen kwamen de communistische
partijen al in 1988 tot inkeer, waarbij in Hongarije de
reeds aanwezige hervormingsgezindheid in de top van de CP
een doorslaggevende rol speelde, terwijl in Polen de
communistische leiders door hun eigen onvermogen om de
sociaal-economische problematiek het hoofd te bieden als
het ware gedwongen werden een andere weg in te slaan.
Dit leidde tot het opstarten van een hervormingsproces, dat
nu in politiek opzicht in een vergevorderd stadium verkeert.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin