Niezbędnik psychologa szkolnego: Rzetelna wiedza z zakresu: Psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży, Psychologii wychowawczej, Diagnozy psychologicznej, Interwencji psychologicznych, Różnorodnych from pomocy psychologicznej, Gotowość do nabywania nowych umiejętności, Brak ograniczeń w chęci zrozumienia specyfiki „klientów”, Psycholog ma szansę w sposób aktywny, bezpośredni i pośredni oddziaływać na efektywność kształcenia, Uczeń jest nie tylko PODMIOTEM ale też KLIENTEM procesu edukacyjnego, O wysokiej jakości edukacji świadczy: „zadowolenie a nawet zachwyt klienta”
Klasyfikacja ogólna: Działania diagnostyczne: Opis określonych aspektów funkcjonowania dziecka, Diagnoza potencjalnych możliwości, Diagnoza nieprawidłowości w zakresie rozwoju poznawczego, emocjonalnego i/lub osobowościowego, Rozpoznanie uzdolnień i trudności w nauce
Działania interwencyjno – terapeutyczne Pomoc adekwatna do rozpoznawanych problemów i potrzeb, Terapia problemów emocjonalnych, Mediacje / interwencje Działania edukacyjne Wspieranie rozwoju dziecka, Konsultacje z rodzicami i nauczycielami, Psychoprofilaktyka i aktywizacja efektywnego uczenia się
Zadania psychologa szkolnego: Prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów w tym diagnozowanie potencjalnych możliwości oraz wspieranie mocnych stron ucznia: Udzielanie pomocy uczniom mającym trudności w nauce: Wstępne rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce, Prowadzenie poradnictwa w zakresie pomocy uczniom i rodzicom, Przekazywanie wychowawcom wskazań do pracy z uczniami Udzielanie pomocy uczniom sprawiającym trudności wychowawcze: Wstępne rozpoznawanie przyczyn zaburzeń zachowania i trudności wychowawczych, Monitowanie funkcjonowania uczniów na terenie szkoły, Udzielanie rodzicom i nauczycielom porad wychowawczych. Ukierunkowanie metod i form pracy z uczniem zdolnym: Konsultacje z wychowawcami klas i nauczycielem, Poradnictwo dla rodziców, Wspieranie funkcjonowania szkolnego ucznia, w tym uwzględnianie dostosowania wymagań edukacyjnych.
W zakresie diagnozowania sytuacji wychowawczych w celu wspierania rozwoju ucznia, określenia odpowiednich form pomocy psychologiczno - pedagogicznej, w tym działań profilaktycznych, mediacyjnych i interwencyjnych wobec uczniów, rodziców i nauczycieli: Dokonywanie okresowej analizy sytuacji wychowawczej szkoły: Przygotowywanie opracowań zawierających analizę sytuacji wychowawczej w szkole za rok szkolny, Prowadzenie ewidencji uczniów zagrożonych i niedostosowanych społecznie: Kontakt z wychowawcami klas, Utrzymywanie kontaktu z rodzicami uczniów, Sporządzanie wykazu uczniów zagrożonych i niedostosowanych społecznie po pierwszym semestrze Współtworzenie programów szkolnych – Wychowawczego, Profilaktyki, innych: Kierowanie pracami zespołu zgodnie z decyzją dyrektora szkoły, Wspomaganie wychowawców w realizacji zadań oraz programów profilaktyczno -wychowawczych i psychoedukacyjnych. Współpraca z zespołem ds. Programu Profilaktyki Szkolnej: Konsultowanie działań planowanych w ramach Programu Profilaktyki Szkolnej. Udział w konstruowaniu Programu Wychowawczego Szkoły, współpracowanie Planu Wychowawczego Szkoły. Opracowanie lub modyfikacja procedur postępowania interwencyjnego: Działania informacyjne wobec RP, Współpraca z RP w zakresie przestrzegania procedur. Przeciwdziałanie patologii społecznej i profilaktyka uzależnień. Współpraca z Pełnomocnikiem ds. Rozwiązywania
Problemów Uzależnień w zakresie realizacji działań profilaktycznych na terenie szkoły. Koordynowanie na terenie szkoły działań związanych z kampaniami profilaktycznymi. Współpraca z Policją. Współpraca ze Strażą Miejską. W zakresie organizowania i prowadzenia różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli. Udzielanie pomocy uczniom mającym trudności w nauce lub sprawiającym trudności wychowawcze: Wstępne rozpoznawanie przyczyn trudności. Kierowanie do badań w odpowiedniej placówce specjalistycznej wraz z opinią wychowawcy lub prowadzenie badań na terenie szkoły. Monitorowanie funkcjonowania uczniów na terenie szkoły. Udzielanie rodzicom porad wychowawczych. Udzielanie na terenie szkoły pomocy psychologicznej wobec uczniów wymagających szczególnej opieki i pomocy wychowawczej: Udzielanie pomocy uczniom mającym trudności w kontaktach społecznych i rodzinnych. Konsultacje z wychowawcami klas. Zakładanie „Kart pomocy psychologiczno-pedagogicznej”, uzgadnianie podejmowanych działań wychowawczych. Prowadzenie indywidualnej lub grupowej terapii z uczniami. Prowadzenie zajęć terapeutycznych dla uczniów z dysleksją rozwojową. Konsultacje z rodzicami, udzielanie porad rodzicom. Prowadzenie w razie potrzeby różnego typu zajęć wspomagających pracę wychowawczą w zespole. Zapewnienie uczniom pomocy, stosownie do trudności, w odpowiedniej placówce specjalistycznej. Opieka nad rodzinami zastępczymi. Stały kontakt z wychowawcami klas uczniów znajdujących się w rodzinach zastępczych. Kontakt z opiekunami prawnymi uczniów. W zakresie zapewniania uczniom doradztwa w zakresie wyboru kierunku kształcenia i zawodu: 1. Podejmowanie w porozumieniu z pedagogiem szkolnym działań mających na celu poszerzanie wiedzy i umiejętności uczniów i rodziców w zakresie przygotowania do wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu. 2. Prowadzenie rozmów indywidualnych i poradnictwa dla uczniów i rodziców wspierających podejmowanie decyzji w zakresie wyboru kierunku kształcenia i zawodu. W zakresie minimalizowania skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia. 1.Prowadzenie działań związanych z realizacją programów profilaktycznych, prewencyjnych i psychoedukacyjnych na terenie szkoły, wynikających z realizacji programu. 2.Przeciwdziałanie skrajnym formom niedostosowania społecznego. Indywidualne rozmowy z uczniami. Konsultacje z rodzicami . Współpraca z Sądem, Policją oraz MOPS-em. Współpraca w zakresie organizacji pomocy uczniom z wadami wymowy. Konsultowanie ze specjalistami uczniów z kl. I z wadami wymowy. Kierowanie do pomocy logopedycznej. Udzielanie pomocy uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i dostosowaniem wymagań edukacyjnych. Konsultowanie z wychowawcami klas i nauczycielami uczącymi zaleceń do pracy z uczniami. Organizacja spotkań ze specjalistami. Współpraca z rodzicami uczniów. Podjęcie próby zagospodarowania uczniom czasu wolnego od nauki (zwłaszcza uczniom pochodzącym z rodzin patologicznych). Opieka nad dziećmi wymagającymi indywidualnego nauczania, pomocy w formie zajęć specjalistycznych. Konsultowanie z pedagogiem szkolnym, rodzicami uczniów wniosków do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej lub innych specjalistycznych. Współpraca w zakresie koordynacji realizacji nauczania indywidualnego oraz zajęć specjalistycznych na terenie szkoły. W zakresie wspierania wychowawców klas oraz zespołów wychowawczych i innych zespołów problemowozadaniowych w działaniach wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki szkolnej: Prowadzenie prac zespołu wychowawczego. Analiza sytuacji wychowawczej w klasach Przewodniczenie pracom zespołu wychowawczego, organizowanie spotkań zespołu w sytuacjach problemowych wychowawczo. Wspieranie wychowawców klas i nauczycieli w rozwiązywaniu bieżących problemów. Bieżąca konsultacja problemów wychowawczych. Prowadzenie działań o charakterze interwencyjnym.
Zwierzyńska E., Matuszewski A. (2002) Kwestionariusz JA I MOJA SZKOŁA Dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej i I-III gimnazjum. Diagnoza czynników emocjonalno-motywacyjnych wpływających na poziom osiągnięć szkolnych ucznia Wykrywanie wybranych aspektów przyczyn niepowodzeń w nauce SKALA MOTYWACJI: Ogólny stosunek do instytucji szkoły Ogólny stosunek do nauki szkolnej Stosunek do norm zachowania w szkole Zainteresowanie lekcją Zainteresowanie uczeniem się jako czynnością polegająca na poznawaniu Stosunek do stopni i sprawdzania wiedzy stosunek do odrabiania prac domowych SKALA LĘKU SZKOLNEGO CZYNNIKI LEKCYJNE: Niedostateczne osiągnięcia Zachowania nauczyciela Klasówki Odpytywanie Ogólne CZYNNIKI SZKOLNE: Przekroczenie reguł szkolnych Promocja Wywiadówka Ogólne INNE WYMIARY: Wrażliwość emocjonalna Cielesne oznaki lęku Obniżenie wartości JA Uczucie zagrożenia zorientowane na przyszłość TEST STOSUNKÓW SZKOLNYCH
Zwierzyńska E. (2000) Od 10 do 14 r. ż. Test projekcyjny Subiektywna diagnoza środowiska szkolnego Zbadanie posiadanego przez dziecko obrazu stosunków międzyludzkich w sytuacjach związanych ze szkolnym uczeniem się podstawy teoretyczne: Teorie spostrzegania sytuacji społecznych Teorie wyjaśniające zjawisko projekcji Kwestionariusz KLASA WOBEC MNIE – JA WOBEC KLASY E. Zwierzyńska, A. Matuszewski (2006) 10 – 15 r. ż. Diagnoza indywidualnego nieprzystosowania społecznego dzieci w klasie szkolne Analiza mechanizmów adaptacyjnych w zakresie: Akomodacji – dostosowanie się do otoczenia Asymilacji – dostosowanie otoczenia do podmiotu Czynniki: KLASA WOBEC MNIE Wsparcie od innych – obojętność Zagrożenie – poczucie bezpieczeństwa Docenianie przez innych – niedocenianie JA WOBEC KLASY Działanie na rzecz innych – egocentryzm Agresywność Towarzyskość – izolowanie się TEST KOMUNIKACJI ZADANIOWEJ RODZIC – DZIECKO Frydrychowicz A. (2003) Od 6 do 10 r. ż. Diagnoza zadaniowych zachowań komunikacyjnych w dziadzie dziecko – rodzic Bazuje na eksperymencie i obserwacji Podstawy teoretyczne: Partnerski sty komunikacji Niepartnerski styl komunikacji ANALIZA JAKOŚCI KOMUNIKACJI: Język Czas Treści W jaki sposób przebiega komunikacja
qbgirl