5. NGwP Szkolenia BHP. R. Bryła.pdf

(507 KB) Pobierz
biznes
geodezyjny
Szkolenia
z zakreSu
bezpieczeństwa
i higieny pracy
Problematyka szkoleń, w tym dotyczących zagadnień
bezpieczeństwa i higieny pracy, jest ważna w każdej firmie
geodezyjnej. Prawidłowo prowadzone szkolenia pozwalają
uniknąć lub zminimalizować wiele zagrożeń występujących
w pracy geodety. Osobie zajmującej się szkoleniami, nie tylko
z zakresu BHP, przyda się też trochę informacji z dydaktyki.
Poszerzyliśmy więc temat szkoleń o informacje z tej dziedziny,
pisząc o metodologii prowadzenia wykładu i dyskusji.
w geodezji
Prawidłowo prowadzone szkolenia z zakresu BHP są ważne również
z tego powodu, że najwięcej wypadków przy pracy zdarza się w pierw-
szym roku po podjęciu pracy przez zatrudnionego w zakładzie – dotyczy
to także firm geodezyjnych.
Organizacja szkoleń
Zagadnienia związane ze szkoleniem pracowników w zakresie BHP
regulują przede wszystkim przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra
Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i  higieny pracy (Dz. U. z  2004 r. Nr 180 poz. 1860 ze
zm.). Zmiany zawarte są w odpowiednich rozporządzeniach – Ministra
Gospodarki i Pracy z 28 czerwca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 116 poz.
972) oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 października 2007 r.
(Dz. U. z 2007 r. Nr 196 poz. 1420).
RyszaRd bRyła
Nauczyciel dyplomowany
główny specjalista ds. bhp
inspektor ochrony ppoż.
audytor systemów bezpieczeństwa
13
biznes geodezyjny
Wszyscy pracownicy każdego zakładu pracy
powinni zostać przeszkoleni w zakresie
przepisów BHP i prawa pracy.
Szkoleniu takiemu podlegają również
pracodawcy i inne osoby kierujące pracownikami.
Magazyn Nowa Geodezja
w Praktyce
styczeń – luty 2015
Według rozporządzenia Ministra Gospo-
darki i Pracy z 27 lipca 2004 r. szkolenie może
być organizowane i prowadzone przez praco-
dawców lub na ich zlecenie przez jednost-
ki organizacyjne prowadzące działalność
szkoleniową w  dziedzinie BHP. Pracodawca
organizujący i  prowadzący szkolenie oraz
jednostka organizacyjna prowadząca działal-
ność szkoleniową w dziedzinie BHP powinny
zapewnić:
– programy poszczególnych rodzajów szko-
lenia, opracowane dla określonych grup
stanowisk;
– programy szkolenia instruktorów w zakresie
metod prowadzenia instruktażu – w  przy-
padku prowadzenia takiego szkolenia;
– wykładowców i instruktorów posiadających
wiedzę, doświadczenie zawodowe i przygo-
towanie dydaktyczne zapewniające właści-
wą realizację programów szkolenia;
– odpowiednie warunki lokalowe do prowa-
dzenia działalności szkoleniowej;
– wyposażenie dydaktyczne niezbędne do
właściwej realizacji programów szkolenia;
– właściwy przebieg szkolenia oraz prowa-
dzenie dokumentacji w postaci programów
szkolenia, dzienników zajęć, protokołów
przebiegu egzaminów i rejestru wydanych
zaświadczeń.
Wszyscy pracownicy każdego zakładu
pracy powinni zostać przeszkoleni w  zakre-
sie przepisów BHP i prawa pracy. Należy do-
dać, że szkoleniu takiemu podlegają również
pracodawcy i  inne osoby kierujące pracow-
nikami. Ramowe programy szkoleń podane
są w załączniku nr 1 do wspomnianego tutaj
rozporządzenia Ministra Gospodarki i  Pracy
z 27 lipca 2004 r. Programy szkolenia wstęp-
nego oraz szkolenia okresowego, określają-
ce szczegółowo tematykę, formy realizacji
i  czas trwania szkolenia dla poszczególnych
grup stanowisk, opracowuje pracodawca lub
w  porozumieniu z  pracodawcą – jednost-
ka organizacyjna prowadząca działalność
szkoleniową w dziedzinie BHP na podstawie
,
wymienionych wyżej ramowych programów
szkolenia. Szkolenie wstępne ma formę in-
struktażu i  obejmuje: szkolenie wstępne
ogólne (instruktaż ogólny), szkolenie wstęp-
ne stanowiskowe (instruktaż stanowiskowy).
Rodzaje szkoleń BHP
Instruktaż ogólny
powinien zapewnić
uczestnikom szkolenia zapoznanie się m.in.
z  podstawowymi przepisami BHP i  prawa
pracy zawartymi w  Kodeksie pracy, ukła-
dach zbiorowych lub w  regulaminach pracy
oraz z zagrożeniami, które mogą się pojawić
w zakładzie pracy. Uczestnicy tego szkolenia
powinni poznać przepisy BHP obowiązujące
w danym zakładzie, zasady udzielania pierw-
szej pomocy w razie wypadku i przepisy prze-
ciwpożarowe.
Instruktaż ogólny prowadzi pracownik
służby BHP lub osoba wykonująca u  pra-
codawcy zadania tej służby. Może to zrobić
także sam pracodawca wykonujący samo-
dzielnie zadania służby BHP lub pracownik
wyznaczony przez pracodawcę, który ma
odpowiedni zasób wiedzy i umiejętności za-
pewniający właściwą realizację programu in-
struktażu, a przy tym posiada zaświadczenie
o ukończeniu wymaganego szkolenia w dzie-
dzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgod-
nie z programem ramowym czas instruktażu
ogólnego nie powinien być krótszy niż 3 go-
dziny lekcyjne po 45 minut. Instruktaż ogólny
odbywają, przed dopuszczeniem do wykony-
wania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy,
studenci odbywający praktykę studencką
oraz uczniowie szkół zawodowych zatrudnie-
ni w celu praktycznej nauki zawodu.
Instruktaż
stanowiskowy
powinien
z  kolei zapewnić uczestnikom zapoznanie
się ze szkodliwymi czynnikami środowiska
pracy występującymi na ich stanowiskach
i  ryzykiem zawodowym związanym z  wy-
14
biznes geodezyjny
konywaną pracą, sposobami ochrony przed
zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego
wykonywania zadań.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza
wyznaczona przez pracodawcę osoba kie-
rująca pracownikami lub pracodawca, jeże-
li osoby te mają odpowiednie kwalifikacje
i  doświadczenie, a  także wiedzę w  zakresie
metod prowadzenia tego instruktażu.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza
się przed dopuszczeniem do wykonywania
zadań na określonym stanowisku:
– pracownika zatrudnianego na stanowisku
robotniczym oraz innym, na którym wy-
stępuje narażenie na działanie czynników
szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub
niebezpiecznych;
– pracownika przenoszonego na nowe stano-
wisko pracy;
– ucznia odbywającego praktyczną naukę
zawodu oraz studenta odbywającego prak-
tykę studencką.
Pracownik wykonujący pracę na kilku sta-
nowiskach pracy powinien odbyć instruktaż
stanowiskowy na każdym z  tych stanowisk.
Taki instruktaż powinien być przeprowadzo-
ny również w  przypadku zmiany warunków
techniczno-organizacyjnych, w  szczególności
zmian procesu technologicznego, zmian or-
ganizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do
stosowania substancji o  działaniu szkodli-
wym dla zdrowia albo niebezpiecznych oraz
nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn
i urządzeń. Tematyka i czas trwania instrukta-
żu powinny być dostosowane od rodzaju i za-
kresu wprowadzonych na stanowisku zmian.
Czas trwania tego szkolenia jest też uzależ-
niony od przygotowania zawodowego pra-
cownika, dotychczasowego stażu pracy oraz
rodzaju zadań i  zagrożeń występujących na
stanowisku, na którym ma być zatrudniony.
Zgodnie z  programem ramowym czas
trwania instruktażu stanowiskowego nie
powinien być krótszy niż 2 godziny lekcyj-
ne dla pracowników biurowych narażonych
na działanie czynników uciążliwych i  8 go-
dzin lekcyjnych dla pozostałych pracowni-
ków. Instruktaż stanowiskowy przeprowa-
Magazyn Nowa Geodezja
w Praktyce
styczeń – luty 2015
15
biznes geodezyjny
Magazyn Nowa Geodezja
w Praktyce
styczeń – luty 2015
dza wyznaczona przez pracodawcę osoba
kierująca pracownikami lub pracodawca,
jeżeli osoby te mają odpowiednie kwalifi-
kacje i  doświadczenie zawodowe oraz są
przeszkolone w  zakresie metod prowadze-
nia instruktażu stanowiskowego. Instruktaż
kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejęt-
ności z zakresu wykonywania pracy zgodnie
z przepisami oraz zasadami BHP stanowią-
,
cym podstawę dopuszczenia pracownika do
wykonywania pracy na określonym stano-
wisku.
Instruktaż stanowiskowy składa się
z  pięciu niżej podanych punktów (dla pra-
cowników biurowych tylko z  jednego –
pierwszego):
1. Przedstawienie informacji dotyczących:
pomieszczeń pracy, stanowiska robocze-
go i  przebiegu procesu pracy, w  nawią-
zaniu do działalności całego zakładu.
Omówienie uciążliwych, szkodliwych i nie-
bezpiecznych czynników środowiska pracy
oraz sposobów ochrony przed zagrożenia-
mi, a  także zasad postępowania w  razie
wypadku lub awarii. Przygotowanie wypo-
sażenia stanowiska roboczego do wykony-
wania określonego zadania.
2. Pokaz przez instruktora sposobu wykony-
wania pracy, ze szczególnym zwróceniem
uwagi na czynności trudne i niebezpieczne.
3. Próbne wykonanie zadania przez pracow-
nika pod kontrolą instruktora.
4. Samodzielna praca pracownika pod nad-
zorem instruktora.
5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywa-
nia pracy przez instruktora.
W  firmach geodezyjnych należy zwrócić
szczególną uwagę na szkolenie w  ramach
instruktażu stanowiskowego. Odbycie in-
struktażu ogólnego oraz instruktażu stano-
wiskowego pracownik potwierdza na piśmie
w  karcie szkolenia wstępnego, która jest
przechowywana w  aktach osobowych pra-
cownika. Wzór karty szkolenia wstępnego
jest określony w załączniku nr 2 do rozporzą-
dzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca
2004 r.
Szkolenie okresowe ma z kolei na celu ak-
tualizację i ugruntowanie wiedzy oraz umie-
jętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higie-
ny pracy, a także zaznajomienie uczestników
szkolenia z nowymi rozwiązaniami technicz-
no-organizacyjnymi w tym zakresie. Powinno
ono być prowadzone m.in. w  formie kursu,
seminarium lub samokształcenia kierowane-
go, nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypad-
ku pracowników administracyjno-biurowych
nie rzadziej niż raz na 6 lat. Szkolenie okre-
sowe odbywają:
– osoby będące pracodawcami oraz inne
osoby kierujące pracownikami, w szczegól-
ności kierownicy, mistrzowie i brygadziści;
– pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym
projektanci, konstruktorzy maszyn i  urzą-
dzeń technicznych, technolodzy i organiza-
torzy produkcji;
– pracownicy służby BHP oraz inne osoby
wykonujące zadania tej służby;
– pracownicy administracyjno-biurowi i inni,
których charakter pracy wiąże się z  nara-
żeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia,
uciążliwe lub niebezpieczne albo z  odpo-
wiedzialnością w zakresie BHP;
– pracownicy zatrudnieni na stanowiskach
robotniczych.
Szkolenie okresowe pracowników zatrud-
nionych na stanowiskach robotniczych prze-
prowadza się z  kolei w  formie instruktażu,
nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowi-
skach robotniczych, na których są wykony-
wane prace szczególnie niebezpieczne, nie
rzadziej niż raz w roku. W firmach geodezyj-
W firmach geodezyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na szkolenie w ramach
instruktażu stanowiskowego. Odbycie instruktażu ogólnego oraz instruktażu
stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego,
która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.
16
biznes geodezyjny
nych przyjmuje się z reguły pierwszy wariant
(co 3 lata), decyzja zależy jednak od praco-
dawcy i przedstawicieli pracowników, ewen-
tualnie od kontrolującego zakład inspektora
Państwowej Inspekcji Pracy.
Pierwsze szkolenie okresowe dla osób
będących pracodawcami oraz innych osób
kierujących pracownikami, a  w  szczególno-
ści kierowników, mistrzów i  brygadzistów,
przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od
rozpoczęcia pracy, natomiast dla pozostałych
osób w okresie do 12 miesięcy od rozpoczę-
cia pracy na tych stanowiskach.
Ze szkolenia okresowego może być zwol-
niona osoba, która:
– przedłoży aktualne zaświadczenie o odby-
ciu w tym okresie u innego pracodawcy wy-
maganego szkolenia okresowego;
– odbyła w  tym okresie szkolenie okresowe
wymagane dla osoby zatrudnionej na sta-
nowisku należącym do innej grupy sta-
nowisk, jeżeli jego program uwzględnia
zakres tematyczny wymagany programem
szkolenia okresowego obowiązującego na
nowym stanowisku pracy.
Szkolenie okresowe kończy się egzami-
nem sprawdzającym przyswojenie przez
uczestnika szkolenia wiedzy objętej progra-
mem oraz umiejętności wykonywania lub
organizowania pracy zgodnie z  przepisami
i  zasadami BHP. Egzamin przeprowadza or-
ganizator szkolenia. Organizator szkolenia
potwierdza odbycie szkolenia okresowego,
wydając zaświadczenie, którego wzór okre-
śla załącznik do wspomnianego już rozpo-
rządzenia Ministra Pracy i  Polityki Społecz-
nej z 9 października 2007 r. – zmieniającego
rozporządzenie Ministra Gospodarki i  Pracy
z  27 lipca 2004 r. Odpis zaświadczenia jest
przechowywany w  aktach osobowych pra-
cownika.
Zgodnie z art. 237 Kodeksu pracy praco-
dawca, który ukończył szkolenie niezbędne
do wykonywania zadań służby BHP (zakoń-
czone egzaminem sprawdzającym), może
sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli
zatrudnia do 10 pracowników lub zatrudnia
do 20 pracowników i  jest zakwalifikowany
Szkolenie okresowe kończy się egzaminem
sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika
szkolenia wiedzy objętej programem oraz
umiejętności wykonywania lub organizowania
pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP.
do grupy działalności, dla której ustalono nie
wyższą niż trzecia kategorię ryzyka, w rozu-
mieniu przepisów o  ubezpieczeniu społecz-
nym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych. Program ramowy tego szkole-
nia (minimum 64 godziny – w tym 6 godzin
ćwiczeń) znajduje się w  omawianym tutaj
rozporządzeniu Ministra Gospodarki i  Pracy
z 27 lipca 2004 r. W razie wykonywania pracy
w firmie przez pracownika innego pracodaw-
cy należy poinformować tego pracownika
o zagrożeniach dla bezpieczeństwa i zdrowia
podczas pracy w  zakładzie. Uzyskanie tych
informacji pracownik potwierdza podpisem
– mówi o tym także rozporządzenie Ministra
Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r.
Wykład
Należy podkreślić, że w  trakcie każdego
rodzaju szkolenia uczący musi zaplanować
treść i formę przekazu oraz dostosować ją do
warunków, w  jakich odbywa się proces dy-
daktyczny. Wykładowca powinien zapewnić
również świadomy i  aktywny udział uczą-
cych się w  tym procesie i  umiejętnie nim
kierować. Jedną z często stosowanych metod
kształcenia jest
wykład.
Stanowi on słowny
przekaz określonych informacji, ułożonych
w  pewną strukturę. W  trakcie wykładu ak-
tywną rolę odgrywa osoba prowadząca zaję-
cia, natomiast słuchacze są na ogół biernymi
odbiorcami informacji. Efektywność wykładu
zależy zatem od tego, czy nauczycielowi uda
się skupić uwagę (zainteresowanie) uczących
się na treściach przekazu. Przeprowadzo-
ne badania wykazały, że w  trakcie wykładu
trwającego 45 minut największa koncen-
tracja uwagi występuje w  ciągu pierwszych
5 minut (nawet do 90%). Koncentracja ta
Magazyn Nowa Geodezja
w Praktyce
styczeń – luty 2015
17
Zgłoś jeśli naruszono regulamin