Systemy wyborcze - Kalkulator metody D'Hondta.pdf

(144 KB) Pobierz
Ordynacja wyborcza w Polsce
Ordynacja wyborcza (system wyborczy) ustala sposób głosowania oraz kandydowania we
wszelkich wyborach. W Polsce prawo wybierania posłów, senatorów i prezydenta przysługuje
każdemu obywatelowi Polski, który ukończył 18 lat. Prawo kandydowania ograniczone jest
wiekiem. W wyborach do samorządu terytorialnego kandydat musi mieć ukończone 18 lat, w
wyborach do Sejmu ­ 21 lat, a do Senatu ­ 30 lat. Kandydat na urząd Prezydenta Polski musi
mieć ukończone 35 lat. Każda osoba kandydująca w wyborach powszechnych musi posiadać
pełnię praw publicznych.
Kandydaci do Sejmu i Senatu mogą być wystawiani przez partie polityczne jak i mogą
startować kandydaci niezależni. Aby startować w wyborach prezydenckich, kandydat musi
zebrać przynajmniej 100 tysięcy podpisów od polskich obywateli uprawnionych do głosowania.
Wybory do Parlamentu oraz wybory samorządowe są przeprowadzane co cztery lata. Wybory
prezydenckie odbywają się co pięć lat.
Ordynacja wyborcza to procedura ustalania wyników wyborów polegająca na przeliczaniu
liczby oddanych głosów na poszczególne komitety wyborcze i ustaleniu liczby mandatów.
Wyróżnia się trzy ordynacje wyborcze: większościowa, proporcjonalna i mieszana.
System większościowy polega na tym, ze mandat otrzymuje ten kandydat, który uzyskał
większą liczbę głosów ważnych w danym okręgu. W tym systemie okręgi są najczęściej
jednomandatowe ­ każdy komitet wyborczy wystawia tylko jednego kandydata. System
większościowy występuje w dwóch postaciach:
­ system wyborczy większości bezwzględnej, warunkiem wyboru jest otrzymanie przez
kandydata więcej niż połowy wszystkich ważnych głosów w okręgu wyborczym, w Polsce
obowiązuje w pierwszej turze wyborów prezydenckich,
­ system wyborczy większości względnej, mandat otrzymuje ten kandydat, który uzyskał
większą liczbę głosów niż inni. W Polsce przy pomocy tego systemu przeprowadzane są
wybory do Senatu. 
System proporcjonalny polega na tym, że terytorium państwa podzielone jest na okręgi
wyborcze. Z każdego okręgu mandat może otrzymać kilku kandydatów. Dana partia (komitet
wyborczy) uzyskuje tyle mandatów, jaka odpowiada uzyskanemu przez nią w wyborach
poparciu tzn. liczba mandatów z danego okręgu jest proporcjonalna do liczby oddanych głosów.
Liczbę mandatów, która przypada na daną listę partyjną przydziela się po podliczeniu
ostatecznych wyników całych wyborów. 
Proporcjonalność w wyborach oznacza, że do Sejmu wchodzą ci kandydaci z partyjnych list,
którzy zdobyli największą liczbę głosów. Liczbę mandatów poselskich, która przypada na daną
listę partyjną przydziela się po podliczeniu ostatecznych wyników całych wyborów W systemie
tym często wyjątkiem od proporcjonalności jest próg wyborczy, który to komitet musi osiągnąć
w skali całego kraju, aby liczyć się w podziale mandatów. Podział mandatów natomiast ustalany
jest według różnych metod matematycznych (np. d'Hondta, Sainte­Lague)
W Polsce ordynacja proporcjonalna obowiązuje w wyborach do Sejmu, gdzie próg wyborczy
wynosi 5% oraz liczba głosów przeliczana jest na mandaty według reguły d'Hondta. 
System mieszany łączy w sobie elementy systemu większościowego i proporcjonalnego. Tego
typu systemy mają w zamierzeniu przeciwdziałać negatywnym skutkom stosowania ordynacji
wyborczej jednego typu.
Metoda d'Hondta
Jest to metoda stosowana do podziału mandatów w systemach wyborczych opartych na
proporcjonalnej reprezentacji z listami partyjnymi. Nazwa pochodzi od nazwiska belgijskiego
matematyka Victora d'Hondta, który opracował tę metodę.
Niech 
n
 oznacza liczbę mandatów do przydzielenia w danym okręgu.
W metodzie tej dzieli się liczbę ważnych głosów oddanych na dany komitet (partię) w okręgu
przez kolejne liczby naturalne 
1, 2, 3, … ,
n
. Nie bierzemy jednak pod uwagę te komitety, które
nie uzyskały progu wyborczego w skali całego kraju (w Polsce 5%). Tak otrzymane ilorazy
porządkujemy malejąco i wybieramy n największych ilorazów. Każdy wybrany iloraz danego
komitetu to mandat dla tegoż komitetu. Partie otrzymują tyle mandatów, ile spośród ich
ilorazów zostało wybranych. 
W przypadku gdy kilka komitetów uzyskało jednakowe ilorazy, a list tych jest więcej niż
mandatów do rozdzielenia, stosuje się metody dodatkowego porządkowania. W Polsce
pierwszeństwo ma ten komitet, na który w sumie oddano w danym okręgu więcej głosów. 
Mandaty
W Polsce mandaty przypadające danej liście okręgowej uzyskują kandydaci w kolejności
otrzymanej liczby głosów. Jeśli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało jednakową liczbę
głosów uprawniającą do uzyskania mandatu z danej listy okręgowej, o pierwszeństwie
rozstrzyga dopiero kolejność umieszczenia ich nazwisk na liście.
Kalkulator liczby mandatów według metody d'Hondta.
Liczba mandatów w okręgu: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
 (2­30)
 (komitet A)
 (komitet B)
 (komitet C)
 (komitet D)
 (komitet E)
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
Liczba głosów ważnych: 
 (komitet F)
 (komitet G)
 (komitet H)
 (komitet I)
 (komitet J)
Oblicz
Wady metody d'Hondta
Przyznawanie mandatów metodą d'Hondta promuje większe ugrupowania (dla niektórych wada
ta jest zaletą). W końcowym efekcie obliczeń wybranym kandydatem wcale nie musi być ta
osoba, która uzyskała najwięcej głosów w wyborach. Mandaty otrzymują najczęściej kandydaci,
którzy znajdują się na pierwszych miejscach partyjnej listy wyborczej tej partii, na którą oddano
najwięcej głosów, choć nie musi być to regułą. Kandydat z ostatniego miejsca ma takie same
szanse, jak każdy inny. Wystarczy, że uzyska taką liczbę głosów, która pozwoli mu dostać
mandat, a partia przekroczy próg wyborczy.
Ale to właśnie ten próg wyborczy często uniemożliwia otrzymanie mandatów komitetom
małym z niskim poparciem w skali kraju. Gdyby w jednym z okręgów taka partia wygrała
wybory, to nie przekraczając progu wyborczego i tak nie otrzymałaby mandatów.
Ponadto przy tej metodzie może się zdarzyć sytuacja, w której partia przekroczy nieznacznie
próg wyborczy, ale rozkład głosów w okręgach będzie dla niej tak zły, że nie otrzyma żadnego
mandatu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin