Psychopatologia
według
kategorii
uniwersalnych
Diana Wojtkowiak
Autorska Seria Naukowa
DETERMINIZM
Tom I
Gdańsk 2008/2014
Książkę tę dedykuję
Rodzicom i Cioci Jance.
Bez ich wieloletniego oddania
umożliwiającego mi intelektualny rozwój
nigdy nie dotarłabym do tak zadziwiających rubieży ludzkiego poznania.
Spis treści
Zamiast przedmowy.............................................................................. 5
Wstęp - Bezdroża psychologii i psychiatrii współczesnej.................... 7
1. Wprowadzenie do Kategorii - Kategorie w życiu człowieka........... 10
2. Kategorie w psychologii rozwojowej............................................... 33
3. Niezaburzony zegar rozwojowy w biografiach................................ 59
4. Inwentarz osobowości według dwunastu Kategorii......................... 68
5. Kategorie w zaburzeniach psychicznych.......................................... 84
6. Udział neuroprzekaźników..............................................................120
7. Autyzm wczesnodziecięcy............................................................. 157
8. ADHD, zespól opozycyjno-buntowniczy, zespół władczy............ 188
9. Zaburzenia afektywne..................................................................... 203
10. Schizofrenie................................................................................. 213
11. Zespół obsesyjno-kompulsywny, histeria, zespół borderline....... 231
12. Czynniki wyzwalające zaburzenia psychiczne............................. 253
13. Zaburzenie zegara rozwojowego: geniusz czy katastrofa?........... 264
14. Paradygmaty i pełny opis psychologiczny osoby ludzkiej........... 334
Appendyks - Kategorie pozbawione harmonik................................. 346
Słowniczek pojęć................................................................................ 361
Streszczenie........................................................................................ 370
Copyright by Diana Wojtkowiak
Planowane kolejne tytuły w serii wydawniczej
DETERMINIZM:
I. Psychopatologia według Kategorii
II. Antropologia systematyczna
III. Następstwo epok w historii
IV. Poprawki do Astrologii
5
Zamiast przedmowy
Recenzja książki Diany Wojtkowiak pt. „Psychopatologia według kategorii uniwersalnych”
Książka Diany Wojtkowiak pt: „Psychopatologia według kategorii” prezentuje nowatorskie koncepcje dotyczące zasadniczych zagadnień psychologii i psychiatrii. Jest jednym z pierwszych poważnych, obszernych dzieł naukowych omawiajacych pojęcie tzw. kategorii oraz cyklicznych sekwencji zmian następujących w psychice ludzkiej w ciągu całego życia człowieka - co autorka nazywa taktowaniem zegara rozwojowego.
Kategorie - to pojęcia wprowadzone już w dziełach Arystotelesa i Kanta. Doktor Diana Wojtkowiak omawia jednak różne systemy klasyfikacyjne ustanawiające kategorie oraz szczegółowo precyzuje własny podział zasadniczych fenomenów psychicznych na takie właśnie kategorie.
Autorka przedstawia w książce także zachodzące w organizmach zwierząt i człowieka cykliczne przemiany, co określa jako działanie tzw. „zegara rozwojowego”, taktującego zmiany cech psychologicznych, sposobu zachowania i nawet zdolności.
W funkcjonowaniu tego zegara, zdaniem autorki łatwo dostrzec dwanaście powtarzających się faz w trzech zsynchronizowanych cyklach o czasie trwania jednej fazy: 12 lat, 1 rok i 1/12 roku.
Mówiąc metaforycznie i odwołując się do analogii informatycznej ów zegar rozwojowy, jak mi się wydaje jest odpowiednikiem niezbędnej, właściwej kolejności ładowania podstawowego oprogramowania do pamięci operacyjnej komputera. Trudno jest bowiem załadować system operacyjny Windows przed załadowaniem podstawowego programu typu Bios i trudno jest uruchamiać programy i pliki jeśli wymagają one wcześniejszego załadowania np. pakietu Adobe.
U niektórych osób występują przesunięcia faz takiego zegara rozwojowego, co powoduje, że osoby te wykazują odmienne typy zachowań i są podatne na zaburzenia psychiczne. Autorka dopatruje się nawet powiązań pomiędzy zachorowaniami na schizofrenię i zaburzenie dwubiegunowe od zaburzeń owego zegara rozwojowego. Twierdzi ona, iż istnieje ścisły związek przebiegu zaburzeń psychicznych z fazami cyklu rozwojowego. Może to być pomocne we wdrożeniu właściwego leczenia we właściwym czasie.
Posługiwanie się w praktyce konkluzjami wynikającymi z tej teorii wymaga umiejętności określenia fazy startowej zegara rozwojowego pacjenta na podstawie historii jego życia, zmian cech psychicznych, zmian zainteresowań, a także epizodów zaburzeń psychicznych.
Autorka proces ustalania takiej, zachodzącej u pacjenta, opcji rozwojowej nazywa „chronoanalizą”. Należy się spodziewać, że zastosowanie chronoanalizy poprawi trafność stawianych diagnoz i poprawi wyniki leczenia. Chronoanaliza jest wręcz, jak się wydaje nowym działem psychologii i psychiatrii.
Książka Diany Wojtkowiak przedstawia wiele nieznnanych dotąd zjawisk dotyczących psychiki ludzkiej i wyjaśnia całą grupę zagadkowych dotąd problemów psychopatologicznych. Autorka sformułowała swoją teorię na podstawie analizy dostępnego w literaturze naukowej materiału doświadczalnego, a więc na dokonaniu rodzaju metaanalizy.
O dziwo taka metaanaliza prowadzi autorkę do wielu odkryć naukowych. Nie byłoby to możliwe bez prowadzenia przez nią długoletnich dociekań badawczych.
Książka ma charakter interdyscyplinarny, jest jednak napisana w sposób zrozumiały dla przedstawicieli wielu zawodów, a nawet pacjentów. Zgadzam się z autorką, iż jej książka może wiele pomóc także tym chorym, którzy samodzielnie starają się wyjaśnić swoje niezrozumiałe przeżycia psychiczne.
Książka jest wartościowym dziełem naukowym. Warto ją przeczytać dla poszerzenia horyzontów intelektualnych i pozyskania inspiracji do podejmowania prac eksperymentalnych. Przedstawiane w niej nowe koncepcje są tak nowatorskie, iż wielokrotnie są w stanie zmienić perspektywę postrzegania wielu zagadnień z zakresu psychologii i psychiatrii. Sądzę iż dzieło to przyczyni się do wytyczenia nowych dróg rozwoju w badaniach naukowych z dziedziny psychologii i psychiatrii. Jednocześnie ta monografia dotycząca kategorii i zegara rozwojowego może być pomocna już teraz w codziennych działaniach diagnostycznych i terapeutycznych.
prof. dr hab. n. med. Andrzej Brodziak
Kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych
Wydziału Zdrowia Publicznego
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach
Wstęp
Bezdroża psychologii i psychiatrii współczesnej
Sytuacja psychiatrii i psychologii współczesnej jest można powiedzieć dosyć egzotyczna, szczególnie na tle postępu w rozwoju nowych broni.
Psychiatrzy-naukowcy przyznają się sami, że ich diagnozy w 30-40% są nietrafne, psychiatrzy nienaukowcy nie przyznają się. Student psychiatrii nie znajduje w bibliotekach kazuistyki psychiatrycznej, uczy się przypadków chorobowych dopiero w kontakcie z żywym pacjentem, który już przeszedł jakieś etapy terapii - a przy tym jego kosztem. Psychologii brakuje alfabetu, którym można by opisać życie emocjonalne człowieka. Podręczniki sprawiają wrażenie, że właściwie już wszystko odkryto, że psychikę człowieka można już właściwie zastąpić komputerem. Pacjent boi się psychiatry...
Człowiek - „przychodzący na świat, pozbawiony jakichkolwiek cech charakterystycznych, kształtowany jak glina przez wychowanie na obraz i podobieństwo nauczyciela” - idea tyranów wprowadzona w życie przez ich pochlebców i w końcu zinstytucjonalizowana przez kompleks militarno-akademicki w poprzedniej epoce, ma się ciągle dobrze - człowiek znacznie gorzej. Pozbawiony godności, przynależności grupowej, nierozumiany, okłamywany, targany nakazami i zakazami, zestresowany i zalękniony! Cóż jeszcze trzeba żeby drzemiąca gdzieś wewnątrz możliwość choroby psychicznej objawiła się w pełni rozkwitu? Co roku rejestruje się więcej chorych psychicznie. Manipulacja psychologiczna pokazuje swoje drugie dno, niekontrolowany efekt dodatkowy cywilizacyjnej choroby społecznej. Po okresie agresywnych totalitaryzmów, przeszliśmy jednak do epoki gdzie człowiek ma nieco większą wartość i nic, przynajmniej oficjalnie, nie stoi na przeszkodzie aby oficjalnie przywrócić mu jego godność. A więc, żeby był tym kim jest, o charakterze jaki ma od urodzenia, żeby miał przeżycia wewnętrzne, żeby był rozumiany i nie bał się mówić, żeby miał prawo być inny niż mu każą, mieć własne wartości i poczucie wolności.
Wolność - to oczywiście piękne słowo, a większość ludzi haruje od rana do nocy tylko po to, żeby mieć co zjeść i opłacić najważniejsze rachunki, zanim przyjdzie komornik. Czy jest to więc puste określenie? Zależy której definicji wolności użyć. Jest taka definicja, którą to, między innymi, propaguje kościół katolicki, mówiąca że wolność to możliwość postępowania zgodnie z własnym sumieniem. Wyraz sumienie zawęża tu nieco istotę obrazu, ale trzeba się liczyć, że słownictwo kościelne ma pewne preferowane określenia. Żyć zgodnie ze swoimi wewnętrznymi wartościami jest określeniem szerszym i nie wchodzi w konflikt społeczny, jak to wynika z definicji „wszystko wolno robić”. I nie przypadkowo użyłam określenia - poczucie wolności, bo mówi ono właśnie o realizacji własnych wewnętrznych wartości. Można powiedzieć, że to prawie to samo co „wolno wszystko robić”, okazuje się jednak, że tych wewnętrznych wartości nie jest tak wiele i mają one cechy wiodące w kierunku pozytywnym, z powiedzmy jednym wyjątkiem. Człowiek nie jest w stanie ich wykreować w sposób dowolny i więcej, jest na nie skazany. Stąd, określenie „determinizm” przyjęłam jako motyw wiodący serii książek, które sukcesywnie będę wydawać, a które w większości dotyczyć będą kondycji człowieka zamieszkującego planetę Ziemia. Jesteśmy skazani na te nasze wartości, ale dobrze nam z tym, bo to „nasze wartości”, dlatego nas ten determinizm nie boli. Natomiast boli, gdy ktoś bliski, lub z kim, z konieczności, codziennie się spotykamy ma inne niż my stałe wartości, których nie pojmujemy. W książce tej i następnych z serii Determinizm opiszę wiele przypadków i aspektów determinizmu, którego mogliśmy się nie spodziewać, albo raczej, na pewno się nie spodziewaliśmy, a który kieruje nie tylko naszym życiem osobistym, ale społecznym, twórczością, polityką i wojnami. Jest oczywiście pewne pole manewru, które również w szerszej niż uprzednio zdefiniowana perspektywie możemy określać wolnością. Determinizmu, o którym piszę, nie jesteśmy na obecnym poziomie wiedzy fizycznej usunąć. Może kiedy indziej...
W książce tej wprowadzam, dla zrozumienia całego obszaru wielu niewyjaśnionych, jak i spornych dotąd faktów i mechanizmów, zupełnie nowe określenia, jak na przykład: dwunastofazowy zegar rozwojowy, przesunięcie fazy startowej zegara, stałe i zmienne dwunastofazowe pole torsyjne Ziemi, opcja rozwojowa itp., czy też znane filozofii pojęcie - Kategorii - ale w znacznie bardziej rozwiniętej formie. Konieczność wprowadzenia tych pojęć wynikła z dogłębnej analizy dostępnego w literaturze naukowej materiału doświadczalnego, a właściwie reanalizy, umożliwiającej tworzenie nowych funkcjonalnych modeli przyrody ożywionej i nieożywionej.
Niniejsza książka „Psychopatologia według kategorii uniwersalnych” ma na celu danie nowych podstaw rozumienia psychologii i psychiatrii, między innymi dzięki wprowadzeniu swoistego rodzaju alfabetu jakim są Kategorie, odkryciu precyzyjnych cyklicznych sekwencji zmian następujących w psychice ludzkiej i systemach neuroprzekaźnictwa, a także odkryciu nowych powiązań, które mogą być bardzo pomocne w trafieniu, w określonym obszarze czasowym, terapią czy to farmakologiczną czy też szeroko pojętą psychologiczną. Będzie miała też przyczynek do lepszego rozumienia człowieka w całej jego krasie życia wewnętrznego. Dochodzenie z użyciem wspomnianych narzędzi, do istoty problemów psychicznych człowieka, które podlegają zdeterminowanemu procesowi zmian w dłuższych odcinkach czasowych nazwałam, wraz z osobami, z którymi współpracuję - chronoanalizą. Chronoanalizie właśnie poświęcona jest duża część tej książki.
...
mgrabas