PSYCHOLOGIA-5-OSOBOWOSC.pdf

(144 KB) Pobierz
OSOBOWOŚĆ
OSOBOWO
ŚĆ
• To to, co charakteryzuje daną osobę
• To te stosunkowo stałe cechy, dyspozycje
czy właściwości jednostki, które nadają
względną spójność jej zachowaniu
• Istnieje wiele różnych podejść
teoretycznych do rozumienia czym jest
osobowość
GRUPY TEORII OSOBOWOŚCI
1. TEORIE DYNAMICZNE np. teoria
psychoanalityczna Z. Freuda
2. TEORIE UCZENIA SIĘ np. teoria
behawiorystyczna J. Watsona
3. TEORIE POZNAWCZE np. teoria
konstruktów osobistych G. Kelly’ ego
(cech, które sprawiają,
że
pewne obiekty
widzimy jako podobne do siebie, a inne
jako niepodobne; konstrukty są
dwubiegunowe; pozwalają rozumieć
świat
i
radzić sobie z przyszłymi wydarzeniami)
4. TEORIE CECH
CECHA – względnie stała, charakterystyczna dla
jednostki, zgeneralizowana tendencja do
określonych zachowań, przejawiająca się w
różnych sytuacjach
Dwa podejścia:
TEORIE NOMOTETYCZNE – wszyscy ludzie
mają takie same cechy, różnią się jedynie ich
nasileniem
TEORIE IDIOGRAFICZNE – każda osoba
charakteryzuje się niepowtarzalnym zestawem
cech, których nie dzieli z innymi ludźmi
TEORIA E. HILGARDA
•
•
•
•
•
•
•
Cechy fizyczne i temperamentalne
Uzdolnienia
Zainteresowania i wartości
Postawy społeczne
Dyspozycje motywacyjne
Sposób wyrażania się i styl bycia
Skłonności patologiczne
MODEL „WIELKIEJ PIĄTKI”
• Analizy wielu dotychczas badanych cech
osobowości konsekwentnie wykazują ujawnianie
się pięciu czynników
Cechy temperamentalne:
• Neurotyczność
• Ekstrawersja
Cechy społeczno-kulturowe:
• Otwartość na doświadczenie
• Ugodowość
• Sumienność
1
Teoria Hansa J. Eysencka PEN
• Psychotyczność – charakteryzuje ludzi
aspołecznych, chłodnych, niezdolnych do
empatii, niewrażliwych i nie troszczących
się o innych (aspołecznych i
egocentrycznych), agresywnych,
impulsywnych. Przeciwstawny biegun:
altruizm, empatia, uspołecznienie
• Ekstrawersja – introwersja
• Neurotyczność – zrównoważenie
emocjonalne
HIPOKRATES (460-377 p.n.e.) – pierwsza
typologia temperamentu: w nawiązaniu do
żywiołów
(ogień, powietrze, ziemia i woda)
wyodrębnił soki (humory) organizmu. Teorię
rozwiną GALEN, stąd typologia Hipokratesa-
Galena:
choleryk (gr.
chole
–
żółć)
melancholik (gr.
melas
– czarna i
chole
–
żółć)
flegmatyk (gr. –
phlegma
– flegma,
śluz)
sangwinik (łac.
sanguis
– krew)
5. POLSKIE TEORIE
OSOBOWOŚĆ – jest społecznie ukształtowanym
sposobem
świadomego
istnienia jednostki, na
które składają się: oparte na poznaniu
rzeczywistości cele, działalność realizacyjna,
ustosunkowania do
świata,
do innych ludzi i do
samego siebie oraz mechanizmy samoregulacyjne
zabarwione w swej dynamice temperamentalnymi
właściwościami organizmu (W. SZEWCZUK
1990, s. 207).
Na strukturę osobowości składają się:
1. Pogląd na
świat;
2. Plany
życiowe
i cele;
3. Zamiłowania i zainteresowania;
4. Działalność;
5. Zdolności (inteligencja);
6. Charakter (postawy społeczne);
7. Samowiedza;
8. Samokontrola;
9. Samoocena;
10. Samokreacja;
11. Temperament.
6. TYPOLOGIE
KONSTYTUCJONALNE
• Charakteryzujące temperament
• Odwołujące się do związku budowy ciała z
właściwościami psychicznymi (np. typologie
Kretschmera, Sheldona)
2
7. Teorie ról społecznych
• np. Newcomb
Kategorie cech reprezentujące różne
aspekty osobowości wg Guilforda
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin