RODZAJE OPERACJI UMYSŁOWYCH
POZIOM KSZTAŁTUJĄCYCH SIĘ OPERACJI
NORMY WIEKOWE (LATA)
UWAGI
Porównywanie - różnicowanie
Nie wymienia różnic lub jedną, dwie Wymienia kilka różnic dotyczących wyglądu zewnętrznego, czasem różnicuje funkcjeRóżnicuje funkcje, wymienia różnice
w budowie, części ciała.Grupuje cechy różniące w zakresie budowy i funkcji
3-44-5
5-66-7
Czym się różni: krzesło od stołu, kwiatek od drzewa, dziewczynka od chłopca?
Porównywanie - podobieństwa
Brak podobieństw (często nie rozumie pojęcia „podobne”)Wymienia cechy zewnętrzne jako podobieństwaWymienia wspólne cechy budowyPodaje pojęcia ogólne
3-4
4-55-66-7
W czym podobne są krzesło-stół, kwiatek-drzewo
Klasyfikowanie
Nie klasyfikuje lub klasyfikuje wg „klas”Klasyfikuje wg jednego lub dwóch kryteriówKlasyfikuje wg kilku kryteriówKlasyfikuje wg kilku kryteriów, tworzy własne kryteria
3-44-55-66-7
Poukładaj te obrazki na gromadki, tak aby w każdej gromadce były obrazki do siebie podobne. Powtórzyć kilka razy tak aby dzieci zastosowały kilka kryteriów.
Uogólnianie
Powtarza, nie uogólnia Czasami stosuje zamiennie pojęcia jednostkowe z ogólnymiPróbuje uogólniać (… takie coś, to…, rzeczy do…)Uogólnia, stosuje nazwy ogólne – pojęcia
szafa, stół, łóżko, fotel, krzesło to…kaczka, zając, kotek, wróbel, to
Definiowanie
Nie definiuje,Definiuje biorąc pod uwagę funkcję, „użytek”Definiuje biorąc pod uwagę cechy zewnętrzne i cechy budowy, tzw. definicje opisowe,Początki definicji typu logicznego – definiuje podając pojęcia ogólne
Powiedz co to jest kredka, łyżka, wróbel, księżyc?
Pojęcie więcej/ mniej-tyle samo, o tyle mniej, o tyle więcejTu leżą dwa klocki połóż obok tyle samoPołóż obok tyle aby było mniejMasz 9 klocków poukładaj tak na gromadki aby było tyle samoteraz masz 5 klocków , jak rozłożysz to będzie tyle samoPojęcie liczby- podaj mi kolejno- 3 klocki, 5 klocków, a teraz 20 klocków.Dodawanie i odejmowanie na konkretach lub palcach-Masz 3 klocki dam ci jeszcze dwa ile masz razem?Miałeś 6 kasztanów ,z trzech wykonałeś ludzika ile ci zostało? Od około 6 r. życia rozwijanie operacji myślowych dziecka związanych z:Określanie pojęć nadrzędnych i podrzędnych-Jesteś w zoo, rozglądasz się i widzisz różne zwierzątka. Wśród nich jest 5 małpek, 3 papugi i 2 żyrafy. Więcej jest małpek czy wszystkich zwierzątekPojęcie ilości - dwa równoliczne zbiory 12 elementów, dziecko bez liczenia określa czy czegoś jest więcej/mniej? Następuje zgarnięcie obiektów nr 1 na gromadę i dziecko po przekształceniu odpowiada.
Pojęcie masy - dwie kulki plasteliny , jednakowe. Czy jak zrobimy z jednej kulki 5 małych kuleczek to plasteliny będzie więcej czy mniej niż w tej jednej kulce?
1
dorotanik