Zaleski i Hupka (1991-1992). Psychologiczna analiza zazdrości. Badania międzykulturowe. Roczniki filozoficzne, t. XXXIX-XL, z.4.
Zazdrość
ü rodzi się z lęku przed utratą partnera na rzecz rywala. Im większą konsekwencję oznacza utrata partnera, tym silniejsza jest zazdrość o niego. Siła zazdrości jest też związana z tym, ile podmiot zainwestował w związek z partnerem.
Bryson – autor sytuacyjnej teorii zazdrości.
Rozróżnienie zazdrości i zawiści wg Brysona.
Zazdrość (poczucie osamotnienia, zdradzenia, lęku, niepewności i podejrzenia):
P
boi się P
X X
O O
Zawiść (wstyd, wina, zaprzeczenie, poczucie niższości):
P pragnie P
Buunk i Bringle akcentują nie tyle sytuację, ile emocje =>
Zazdrość to awersyjna reakcja emocjonalna podmiotu wywołana przez związek (rzeczywisty, wyobrażony, oczekiwany lub z przeszłości) angażujący partnera (obecnego lub byłego) i osobę trzecią.
ü Zazdrość rodzi się w sytuacji ściśle określonych ról obowiązujących kobiety i mężczyzn. Dziedzictwo kulturowe określa procesy emocjonalne, kognitywne i behawioralne tworzące schemat reakcji zazdrości. Przekazywane przez kulturę normy uczą, które seksualne i nieseksualne zachowania partnera z osobnikami innej płci są dozwolone, a które są zagrożeniem dla związku.
ü Funkcja zazdrości – ochrona związku
ü Zazdrość: pojęcie b. złożone, zazdrość składa się z części wspólnej i czynników specyficznych.
Badania międzykulturowe – Polacy, Niemcy i Amerykanie (Zaleski i Hupka, 1991-1992):
Część wspólna: - Zagrożenie dla wyłączności związku (Polacy najwyższy wskaźnik!)
- Samoponiżenie – zawiść (znów Polacy…)
- Zależność od partnera (również my…)
- Awersja do autonomii partnera (Pol.> USA > Niem.)
Dodatkowo: Niemcy i USA - Nieufność
USA - Współzawodnictwo
Wnioski: b. silny wpływ Kościoła i przywiązanie do tradycyjnego modelu rodziny i związku, brak akceptacji rozwodów
Ale zawsze jest ale ;p : badania narodów tylko z obrębu kultury Zachodu, ponadto – wśród studentów, a wykształcenie akademickie to czynnik sprzyjający kontroli reakcji zazdrości.
niach_niach1