Przegląd Sil Powietrznych 2011-07.pdf

(7531 KB) Pobierz
przegląd
ISSN 1897-8444
MIESIĘCZNIK
|
LIPIEC 2011
|
NR 7 (049)
CO ZNACZY
str. 35
BYĆ DOBRYM
DOWÓDCĄ
EWOLUCJA OGNIOWEGO WSPIERANIA SIŁ LĄDOWYCH PRZEZ LOTNICTWO
str. 4
|
WPŁYW CZYNNIKA LUDZKIEGO NA BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
str. 30
|
TRENDY
TRENDY
str.|18
Dostawy samolotów
i śmigłowców dla SP
Federacji Rosyjskiej
w latach 2009–2011
Ewolucja ogniowego
wspierania sił lądowych
przez lotnictwo
DOŚWIADCZENIA
str.|30
str.|4
str.|4
SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
Wpływ czynnika
ludzkiego na
bezpieczeństwo lotów
INNE ARMIE
Lotnictwo
wojskowe Bułgarii
str.|42
str.|35
Co znaczy być
dobrym dowódcą
Redaktor prowadzący:
ppłk rez. nawig. dr
Roman Szustek
Dyrektor:
Marek Sarjusz-Wolski
tel.: CA MON 845 365, 845-685, faks: 845 503
sekretariat@zbrojni.pl
Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
tel.: CA MON 845-186,
e-mail:
przeglad-sz@zbrojni.pl
Redaktorzy merytoryczni:
płk rez. dr
Jan Brzozowski,
mjr
Grzegorz Predel
Opracowanie stylistyczne:
Teresa Wieszczeczyńska
Skład i łamanie:
Jolanta Muszyńska
Zdjęcie na okładce:
Joanna Pieńkowska
Kolportaż i reklamacje:
TOPLOGISTIC
mobile: +48 500 259 909
tel.: +48 22 389 65 87
fax: +48 22 301 86 61
email: biuro@toplogistic.pl
Druk: Interak Drukarnia sp. z o.o.,
Czarnków
str.|53
str.|53
„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 roku.
Od 11 września 2009 korespondencję do Gazety Internetowej Wojskowego Instytutu prosimy kierować na adres:
portal@redakcjawojskowa.pl
Od stycznia 2011 r. r. korespondencję do Gazety Internetowej Redakcji Wojskowej Wydawniczego prosimy kierować na adres:
portal@zbrojni.pl
¢
TRENDY
Ewolucja ogniowego wspierania sił lądowych przez lotnictwo
dr hab. Jerzy Gotowała ..............................................................................
4
Komponent Powietrzny Sił Połączonych (JFAC)
płk Stefan Walowski ...............................................................................
14
Dostawy samolotów i śmigłowców dla SP Federacji Rosyjskiej
w latach 2009–2011
ppłk dypl. nawig. Piotr Cieślik ................................................................
18
¢
SZKOLENIE I BEZPIECZEŃSTWO LOTÓW
przegląd
LIPIEC 2011
|
NR 07 (049)
sił powietrznych
Szanowni Czytelnicy!
W artykule otwierają-
cym ten numer autor
przedstawia ewolucję
wspierania wojsk lą-
dowych przez lotnic-
two. Dowódcy jedno-
stek wojsk lądowych
żywo interesowali się misjami armed rec-
connaissance, zapewniającymi przekazy-
wanie wyraźnego obrazu pola walki w czasie
rzeczywistym, oraz zdolnościami lotnictwa
do natychmiastowego niszczenia wykry-
tych, zidentyfikowanych i uzgodnionych
celów. W niektórych sytuacjach znaczącą
rolę mogą odegrać samoloty turbośmigło-
we. Może PKW w Afganistanie bardziej przy-
dałby się nasz odpowiednio uzbrojony i do-
posażony PZL-130 Orlik niż Mi-24? Do roz-
ważenia na nowo roli już zapomnianych sa-
molotów ze śmigłem skłaniają między inny-
mi zmiany w globalnym systemie bezpie-
czeństwa, charakter współczesnych opera-
cji stabilizacyjnych prowadzonych przez
militarne mocarstwa oraz lokalne konflikty
między państwami niezbyt zamożnymi.
W następnej kolejności został omówiony na-
towski Joint Force Air Component (JFAC).
Wdrożenie tego systemu do Sił Zbrojnych RP
pozwoliłoby na uporządkowanie wojennego
systemu dowodzenia Siłami Powietrznymi.
Oczywiście konieczne będą dodatkowe
nakłady finansowe. Dzięki kontraktowi na
samolot F-16 Polska już zaspokoiła swoje
ambicje posiadania samolotu wielozadanio-
wego. Najwyższy czas stworzyć system do-
wodzenia Siłami Powietrznymi. Wydaje się,
że warto byłoby poważnie rozważyć przyjęcie
opcji już sprawdzonej w krajach NATO.
Zachęcam do lektury pozostałych arty-
kułów.
Human factor – czynnik nie do przecenienia (cz. II)
płk w st. spocz. pil. dr Jerzy Szczygieł .....................................................
25
Wpływ czynnika ludzkiego na bezpieczeństwo lotów
mjr w st. spocz. dr inż. Kazimierz Janusiak ............................................
30
¢
DOśWIaDCZENIa
Co znaczy być dobrym dowódcą (cz. I)
płk pil. dr Władysław Leśnikowski ..........................................................
35
Dyfuzyjne warstwy węglikowe i ich wytwarzanie
mgr inż. Przemysław Borecki .................................................................
40
Status liceów wojskowych
kmdr ppor. rez. Rafał Depczyński, kpt. mar. rez. Tomasz Kryściak .......
43
¢
INNE aRmIE
Z kabiny pilota i nawigatora
płk dypl. rez. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina .....................................
47
Lotnictwo wojskowe Bułgarii
ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka ....................................................
53
Rosyjskie silniki Saturn-Lulka AL – ukryte możliwości (cz. I)
mgr inż. Maciej Ługowski .......................................................................
58
Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, +4822 6845365,
+4822 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@zbrojni.pl,
Treści numeru są dostępne na stronie internetowej
www.polska-zbrojna.pl
ppłk rez. nawig. dr
Roman Szustek,
redaktor prowadzący
2011/07
przegląd
sił powietrznych
TRENDY
Na miarę potrzeb
dr hab.
JERZY
GOTOWAŁA
Były dowódca Wojsk
Lotniczych i Obrony
Powietrznej. Obecnie
jest pracownikiem
naukowym AON
na Wydziale
Bezpieczeństwa
Narodowego.
Ewolucja ogniowego
wspierania sił
lądowych przez
lotnictwo
Lotnictwo systematycznie modernizuje i rozwija już eksploatowane,
pozostające w linii samoloty.
D
przegląd
sił powietrznych
zięki modernizacji już wy-
korzystywane bojowo ma-
szyny można było elas-
tycznie dostosowywać do
nowych wymagań oraz w sposób
bardziej racjonalny stosować w wal-
ce. Niekiedy jednak nawet głęboka
modernizacja nie wystarcza – po-
trzebna jest całkowicie nowa maszy-
na, spełniająca nowe wymogi. Impul-
sem do rozwoju wyposażenia sprzę-
towego lotnictwa z reguły są zmiany
zasad rozwiązywania konfliktów
zbrojnych, szybki postęp techno-
logiczny, doskonalsze rozwiązania
w wyposażeniu statków powietrznych
2011/07
DEVIANT ART
i uzbrojeniu oraz krytyczna ocena eksploata-
cyjna samolotów przez ich użytkowników –
pilotów.
Nowe koncepcje
Po II wojnie światowej, w okresie do 1960 ro-
ku, siły powietrzne większości państw stopniowo
rezygnowały z lotnictwa typowo szturmowego.
Wysoko wyspecjalizowane maszyny ogniowego
wsparcia walczących wojsk lądowych (Ił-2, Ił-10,
Ju-87, Typhoon czy Tempest) traciły bowiem na
znaczeniu w miarę rozwoju lotnictwa odrzutowe-
go. Tymczasem wojnę nowej generacji, jak po-
czątkowo nazywano konflikt koreański z lat
1950–1953, zainicjowały stareńkie Po-2, Jak-9
i Ił-10. Dopiero później koreańskim niebem za-
władnęły odrzutowe MiG-15, F-84 Thunderjet
i F-86 Sabre. W kolejnych konfliktach zbrojnych
– w Wietnamie i na Bliskim Wschodzie
NOTATKA
– przekonano się o konieczności reakty-
Załogi myśliwców naddźwiękowych
nie są zdolne w sposób satysfak-
wowania silnego wsparcia ogniowego
cjonujący wykonać zadania wsparcia wojsk lądowych.
z powietrza walczących wojsk lądowych
wykonać zadania wsparcia wojsk lądowych.
(Close Air Support – CAS).
We wrześniu 1967 roku Rosjanie przeprowa- Piloci nawet w porę wykrytych celów nie mogli
dzili na Ukrainie i Białorusi ćwiczenia pk. ich ponownie odnaleźć i skutecznie zaatakować.
,,Dniepr”. Po raz pierwszy od ponad dziesięciu Maszyny były zbyt szybkie, zbyt ociężałe, mało
lat zdecydowanie odstąpiono w działaniach od zwrotne, nie satysfakcjonowały manewrowością.
zmasowanych uderzeń jądrowych. Lotnictwo, już Poszukiwanie, odnajdywanie i atakowanie nie-
wyposażone w naddźwiękowe samoloty Su-7B wielkich, zazwyczaj punktowych mobilnych
i MiG-21, podczas ćwiczeń wykonywało zadania obiektów naziemnych sprawiało duże trudności.
ogniowego wsparcia działań wojsk lądowych. Samoloty nie miały również opancerzenia kabi-
Tyle tylko, że rozreklamowane walory tych no- ny, koniecznego podczas wykonywania zadań
woczesnych maszyn pozwalały załogom na wy- z małych wysokości. A przecież w takich warun-
konanie wcześniej zaplanowanych zadań ognio- kach newralgiczne systemy pokładowe, instala-
wych raczej w głębi ugrupowania przeciwnika, cje i agregaty z pewnością są podatne na ogień
środków przeciwlotniczych przeciwnika. Jakież
było zakłopotanie decydentów na wyższych szcze-
Inne podejście
blach dowodzenia, gdy okazało się, że spośród
samolotów uczestniczących w ćwiczeniach naj-
Ogłoszona przez NATO w 1967 roku nowa doktry-
lepsze wyniki w wykrywaniu przeciwnika i wy-
na elastycznego reagowania
była osadzona na no-
konywaniu zadań wsparcia ogniowego nacierają-
watorskiej wówczas tezie o możliwości zaistnienia
cych wojsk lądowych osiągnęli piloci starych,
także konwencjonalnego konfliktu między dwoma
poddźwiękowych, już nie branych pod uwagę
blokami militarnymi, zwłaszcza w początkowej fazie
samolotów MiG-17. Ich największymi zaletami
wojny. Na podstawie takich prognoz uznano, że
były manewrowość oraz znaczna rozpiętość
należy uwzględniać nawet długotrwałe konflikty
dysponowanej prędkości lotu (350–1100 km/h).
z wykorzystaniem jedynie konwencjonalnych środków
Maszyny te niemal pewnie wykrywały nawet
rażenia.
zamaskowane cele oraz mogły w sposób na-
2011/07
poza pasem obrony pierwszorzutowych dywizji,
a nawet korpusu – w sumie ponad 80–120 km od
linii styczności bojowej wojsk, głównie w ramach
lotniczej izolacji (Air Interdiction – AI). Tymcza-
sem przeszło 60% wszystkich obiektów, które na-
leżało obezwładnić przed rozpoczęciem natarcia
przez własne wojska lądowe, znajdowało się
właśnie w tej przestrzeni. Wspierające je ognio-
wo artyleria i śmigłowce bojowe niszczyły cele
naziemne przeciwnika w obszarze od 8 km do
15 km od linii frontu. Rozległą przestrzeń w stre-
fie od 15 km do 120 km z konieczności musiały
wypełnić ogniowo uderzenia lotniczo-rakietowe.
Szczęśliwie pozostało jeszcze kilka maszyn
MiG-17, które oczekiwały na przezbrojenie na
samoloty nowego typu.
Okazało się, że załogi myśliwców naddźwięko-
wych nie są zdolne w sposób satysfakcjonujący
przegląd
sił powietrznych
Zgłoś jeśli naruszono regulamin