Co to są programy indywidualne?
Wszystkie programy, które mają na celu ułatwienie przyswajania wiedzy uczniowi o specjalnych potrzebach edukacyjnych dzielimy na trzy rodzaje:
1. programy indywidualne – przeznaczone dla dzieci z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym
2. programy zindywidualizowane – przeznaczone dla dzieci z upośledzeniem w stopniu lekkim ( posiadającymi orzeczenie PPP)
3. wymagania zindywidualizowane – przeznaczone dla dzieci posiadających opinię PPP
Dzieci, które obowiązuje program zindywidualizowany lub zindywidualizowane wymagania obowiązuje podstawa programowa do kształcenia ogólnego. Natomiast dzieci z upośledzeniem umiarkowanym lub głębokim obowiązuje program szkoły specjalnej.
Każda opinia, którą otrzymuje przebadane dziecko jest ważna 2 lata – jeśli badania nie zostaną powtórzone, a opinia uaktualniona – wymagania zindywidualizowane przestają obowiązywać.
W Poradni PP dziecko badane jest za pomocą testu Wechslera, na podstawie którego wyznacza się miedzy innymi poziom intelektualny dziecka. Poniższa tabela wyjaśnia zapisy o intelekcie dziecka, pojawiające się zaraz na początku opinii:
Zapis z opinii
Iloraz inteligencji
Poziom przeciętny
90 – 110
Poziom poniżej przeciętnej
80 – 90
Poziom znacznie poniżej przeciętnej
70 – 80
Poziom istotnie poniżej przeciętnej
Poniżej 69
Wechsler bada 10 funkcji poznawczych: 5 wykonawczych ( możliwości wrodzone) i 5 słownych ( umiejętności nabyte podczas nauki).
Co powinny zawierać programy indywidualne?
Wszystkie programy powinny mieć charakter edukacyjno – terapeutyczny.
W zakresie funkcji edukacyjnej programy powinny zawierać formy i metody pracy z dzieckiem, z uwzględnieniem jego dysfunkcji ( na podstawie opinii). Dla dzieci z upośledzeniem lekkim program, oprócz form i metod, powinien zawierać modyfikację treści programowych na potrzeby dziecka. Oznacza to, że spośród wszystkich treści programowych wybieramy tylko te, które uważamy za niezbędne do dalszego kształcenia.
W zakresie funkcji terapeutycznych w programie powinny znaleźć się działania, które posłużą ochronie sfery emocjonalnej dziecka i nawiązaniu kontaktu emocjonalnego ze środowiskiem. Ponadto funkcję terapeutyczną pełnią wszelkiego rodzaju zajęcia wyrównawcze, korekcyjno- kompensacyjne i logopedyczne.
Schemat programu indywidualnego
I strona
Dla dzieci z opinią –
Zindywidualizowane wymagania edukacyjno – terapeutyczne dla ucznia………………………………. skonstruowane w oparciu o podstawę programową do kształcenia ogólnego na podstawie opinii PPP.
Dla dzieci z orzeczeniem ( upośledzenie w stopniu lekkim) – Zindywidualizowany program edukacyjno – terapeutyczny dla ucznia………………………………. skonstruowany w oparciu o podstawę programową do kształcenia ogólnego na podstawie orzeczenia PPP o potrzebie kształcenia specjalnego.
II strona
Charakterystyka dziecka. ( charakterystykę ujmujemy w tabelę, po jednej stronie umieszczając mocne strony dziecka, po drugiej słabe strony wypisane z opinii lub orzeczenia)- poniżej zawarte są najczęściej powtarzające się słabe strony.
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
1. słaba pamięć słuchowa bezpośrednia
2. obniżona pamięć trwała
3. trudności ze skupieniem uwagi
4. obniżone myślenie logiczne
5. słaba orientacja kierunkowa przestrzenna
6. brak umiejętności rozumienia tekstu
7. trudności z a abstrahowaniem i uogólnieniem
8. niskie rozumowane werbalne
9. wolne tempo pracy
10. słaba organizacja materiału spostrzeżeniowego
11. zaburzenie analizy i syntezy wzrokowej
12. trudności w pisaniu i czytaniu
13. niska motywacja
14. trudności z pisaniem z pamięci
15 operowanie symbolami
16. obniżenie myślenia operacyjnego
17. niska odporność emocjonalna
Oprócz mocnych i słabych stron wypisanych z opinii dopisujemy tam cechy, słabe i mocne z własnych obserwacji lub rozmów z rodzicami dziecka.
III strona
Cele ogólne: (poniżej znajdują się przykładowe cele ogólne, najczęściej występujące)
1. usprawnianie grafomotoryki
2. podnoszenie samooceny
3. rozwijanie operacyjności
4. wpływanie na systematyczną a pracę w domu
5. usprawnianie manualne
6. rozwijanie pamięci trwałej
7. wdrażanie do aktywności
8. wzbogacanie słownictwa
9. współpraca z rodzicami
IV strona
Procedury osiągania celów
A. Formy pracy: ( nasze oddziaływania, które podejmujemy, aby nauczyć dziecko poszczególnych umiejętności. Formy te maja odzwierciedlać trzy funkcje oceny: wspierającą, motywującą i informacyjną. Dzieci z opiniami i orzeczeniami o lekkich stopniach upośledzenia mogą otrzymać każdą z możliwych ocen – poniżej przedstawione są przykładowe formy oraz przyporządkowane im słabe strony dziecka ujęte w tabeli powyżej)
1. nie odpytujemy z mapy, podajemy orientacyjny kierunek ( 5,11,15)
2. przygotowywanie dodatkowych mapek (5,11,15)
3. tworzenie map pojęciowych (1,4,7,8,13)
4. informowanie dziecka na dzień przed planowanym pytaniem (1,2,9,13,17)
5. informacja o pytaniu przed wejściem do klasy (13,17)
6. zadania z lukami (3,9,10,11,12)
7. wybór zadań na sprawdzianach i klasówkach (2,4,6,7,9,16)
8. mniejsza ilość zadań (9)
9. tworzenie map pamięciowych (1,2,3,4,16)
10. zadawanie pytań pomocniczych ( 1,2,3,4,17)
11. naprowadzanie na odpowiedzi (2,4,8,16)
12. sprawdzanie wiedzy tylko pisemnie (17)
13. informacja o ocenie (dlaczego taka i co było źle) (13,17)
14. sprawdzanie tylko ustnie ( 12.17)
15. zakreślanie odpowiednich wzorów potrzebnych do zadania (11,12,15)
16. posługiwanie się konkretami w rozpoznawaniu np. figur, symboli 94,7,8,11,16)
17. przydzielanie funkcji klasie (13,17)
18. przydzielanie zadań dodatkowych (2,13,17)
19. odczytywanie tekstu (1,3,4,12)
20. uczeń zgłasza się do odpowiedzi sam (2,13,17)
21. listy pochwalne np. co miesiąc (13,17)
22. kontrakt z rodzicami np. sprawdzanie zeszytów co tydzień ( 13,17)
23. spotkania z rodzicami np. raz w miesiącu
24. zajęcia wyrównawcze
25. uczeń nie czyta na lekcji (9,10,12,17)
26. ma zadawane do przeczytania krótkie teksty (2,3,6,9,12,13)
27. zaznaczanie tekstu do nauczenia się (2,4,9,13,17)
28. dodatkowe karty pracy (1,2,3,6,7,9,12,14,16,17)
29. nie przepisuje z tablicy tylko dostaje materiały od nauczyciela (3,9,11,12)
30. powtarzanie pytań (1,2,3,7,8,13,16)
31. krótkie, proste pytania (1,2,3,7,8,13,160
32. sprawdzanie wiedzy poprzez działanie na konkrecie (2,4,5,10,11)
B. Metody pracy: (są to metody, którymi pracujemy na co dzień, tyle że zmodyfikowane na potrzeby dziecka) - poniżej przykładowe metody:
1. burza mózgów
2. projekt
3. ...
filozow0