A.Blikle Doktryna Jakości.pdf

(777 KB) Pobierz
DOKTRYNA
JAKOŚCI
Fragmenty książki in statu nascendi
udostępnianej (w kolejnych wersjach) w domenie publicznej
Andrzej Blikle
Warszawa, 3 maja 2007
© Copyright by Andrzej Blikle.
W ramach swoich praw autorskich chronionych ustawą z dnia 4
lutego 1994 (z późniejszymi zmianami)
Prawo autorskie i prawa pokrewne
autor wyraża zgodę na
rozpowszechnianie niniejszego materiału przez jego zwielokrotnianie bez ograniczeń co do liczby
egzemplarzy (w formie elektronicznej lub drukowanej) jednakże bez dokonywania jakichkolwiek zmian
i skrótów w tekście, ani też zmiany elektronicznego formatu „pdf” na inny. Wszelkie inne
rozpowszechnianie niniejszego materiału, w tym w części lub przez udostępnienie na stronie
internetowej, wymaga zgody autora wyrażonej na piśmie. Dozwolone jest natomiast cytowanie
materiału zgodnie z zasadami ustanowionym przez w.w. ustawę.
Andrzej Blikle,
Doktryna jakości (fragmenty ksiązki w domenie publicznej), 3 maja 2007
2
Drogi Czytelniku,
Materiał do mojej książki, który udostępniam Ci obecnie jedynie we fragmentach, zbieram od
roku 1996 — od chwili kiedy zafascynowała mnie idea
kompleksowego zarządzania jakością
(ang.
total quality management,
skr. TQM). Czerpię ten materiał z pięciu podstawowych
źródeł:
1. Ponad dziesięcioletnich doświadczeń uzyskanych — i stale wzbogacanych — przy
wdrażaniu TQM w firmie A.Blikle Sp. z o.o.
2. Spotkań z wybitnymi specjalistami-dydaktykami z zakresu TQM głównie w
osobach (alfabetycznie) Helmut Gläser, prof. Jacek Koronacki, Jim Murray oraz
Śp. prof. Leszek Wasilewski.
3. Uczestnictwa w konferencjach organizowanych w latach 1996-1999 przez The
British Deming Association.
4. Stażu w japońskim centrum prowadzonym przez The Association for Overseas
Technical Scholarship, który odbyłem w roku 2000.
5. Bogatej literatury przedmiotu uzyskanej w dużej mierze w trakcie konferencji
wymienionych w pkt. (spisy tej literatury znajdują się na końcu każdego rozdziału
mojej książki).
6. Spotkań ze słuchaczami moich kursów i konwersatoriów prowadzonych od roku
1996.
Jestem pewien, że i Ty Czytelniku możesz wnieść wiele cennych uwag do niniejszego tekstu.
Za wszelkie takie uwagi dotyczące zarówno meritum jak i układu materiału, za własne
przykłady oraz wskazanie, które części tekstu są niejasne lub powinny być pogłębione, będę
Ci szczerze oddany.
Pisz do mnie na adres
andrzej.blikle@blikle.pl.
Choć nie jestem pewien, czy na wszystkie
uwagi będę miał czas odpowiedzieć, wszystkie starannie zanotuję i wezmę pod uwagę przy
przygotowywaniu kolejnych wersji mojej rodzącej się książki. Jej zakres obejmie ogólne
zasady TQM, narzędzia pracy kół jakości, zasady budowania relacji międzyludzkich w
zespole, w tym zasady komunikacji interpersonalnej, rozwiązywanie konfliktów, zarządzanie
procesowe i zarządzanie wiedzą, statystyczne metody sterowania procesami w tym tzw. karty
kontrolne Shewharta oraz być może jeszcze kilka innych zagadnień.
Co do tytułu książki, to początkowo miał on brzmieć
Kompleksowe zarządzanie jakością,
pod takim więc tytułem były dostępne wcześniejsze wersje niniejszego materiału. Tytuł
Doktryna jakości
rezerwowałem dla jednego z pierwszych rozdziałów. Jednakże na początku
roku 2007 doszedłem do przekonania, że nazwa
doktryna jakości
― wybrana przeze mnie na
określenie mojego osobistego rozumienia metody zarządzania jakością ― lepiej nadaje się na
tytuł książki o charakterze bardziej autorskim niż monograficznym. Po takim więc tytułem
oddaję więc dziś jej fragmenty.
Andrzej Jacek Blikle
PS. W stosunku do wersji książki z jesieni 2006 niniejsza wersja zawiera dodatkowe
rozdziały 3.4 i 3.18.10 w Części trzeciej:
Zarządzanie bez kar i nagród.
W stosunku do wersji
z marca 2007 ― jedynie niewielkie korekty.
Andrzej Blikle,
Doktryna jakości (fragmenty ksiązki w domenie publicznej), 3 maja 2007
3
O sobie
Jestem profesorem zwyczajnym w Instytucie Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk,
członkiem Europejskiej Akademii Nauk (Academia Europaea), prezesem zarządu firmy
„A.Blikle Sp. z o.o.”, członkiem honorowym i byłym prezesem Polskiego Towarzystwa
Informatycznego byłym prezesem Warszawskiego Klubu Rotariańskiego, byłym prezesem
Polskiej Federacji Producentów Żywności, byłym członkiem prezydium zarządu
Confederation of the Food and Drink Industries of the EU, wiceprezesem Komitetu
Mazowieckiej Nagrody Jakości, przewodniczącym Rady Centrum im. Adama Smitha oraz
członkiem kilkunastu innych zawodowych i społecznych organizacji.
Zarządzanie kompleksową jakością studiuję, wykładam i wdrażam w mojej firmie od roku
1996. Wiedzę czerpię zarówno z literatury, jak i z licznych spotkań z trenerami i praktykami
tej metody, jakie miałem okazję odbyć w Polsce, Anglii i Japonii. W latach 1996-99
uczestniczyłem w corocznych konferencjach Brytyjskiego Towarzystwa Imienia Deminga (w
roku 1999 jako wykładowca). W roku 2000 byłem
z ramienia ONZ-owskiej agendy
Umbrella
kierownikiem naukowym grupy polskich przedsiębiorców i trenerów jakości
biorącej udział w szkoleniu na temat TQM prowadzonym przez The Association for Overseas
Technical Scholarship w Japonii.
Od roku 1996 prowadzę własne seminarium na temat TQM, na którego spotkania
przybywa do 100 osób. W latach 1999-2001 byłem przewodniczącym Komitetów
Programowych oraz wykładowcą trzech kolejnych Międzynarodowych Szkół Jakości
organizowanych w Polsce przez agendę ONZ — Umbrella. W latach 2001 i 2002
prowadziłem kursy menedżerskie na temat TQM organizowane przez Warszawski Klub
Rotariański przy współudziale Szkoły Businesu Politechniki Warszawskiej. W marcu i
listopadzie 2006 prowadziłem krótki kurs TQM dla studentów studium podyplomowego w
Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Prowadziłem również szkolenia na temat metody
TQM oraz jej wybranych aspektów na indywidualne zamówienia wielu firm, a także dla
instytucji z sektora oświaty i nie tylko. Osobom zainteresowanym mogę wysłać moją ofertę
szkoleniową. Proszę pisać do mnie na adres
andrzej.blikle@blikle.pl.
Andrzej Blikle,
Doktryna jakości (fragmenty ksiązki w domenie publicznej), 3 maja 2007
4
SPIS TREŚCI
1 Wprowadzenie.................................................................... 1
1.1 Dla kogo jest ta książka.................................................................................................... 1
1.2 Cele organizacji gospodarczej.......................................................................................... 1
1.3 Społeczeństwo wiedzy...................................................................................................... 3
1.4 Obywatelska przedsiębiorczość........................................................................................ 6
1.5 Źródła................................................................................................................................ 9
2 Wprowadzenie do doktryny jakości............................... 10
2.1 Edwards Deming w Japonii............................................................................................ 10
2.2 Wady są jak zarazki........................................................................................................ 13
2.3 Czym jest jakość............................................................................................................. 15
2.4 Jakość a wartość..............................................................................................................16
2.5 Niska jakość kosztuje......................................................................................................17
2.6 Dobra praca to lekka praca..............................................................................................21
2.7 Nie oczekuj perfekcji
oczekuj postępu...................................................................... 21
2.8 Zarządzanie bez kar i nagród.......................................................................................... 21
2.9 Współpraca zamiast współzawodnictwa.........................................................................22
2.10 Myślenie systemowe..................................................................................................... 24
2.11 Księga procedur............................................................................................................ 26
2.12 Czternaście zasad Edwardsa Deminga..........................................................................27
2.13 Siedem śmiertelnych chorób......................................................................................... 29
2.13.1 Brak wytrwałości w konsekwentnym dążeniu do celu.......................................... 29
2.13.2 Nacisk na zyski w krótkim okresie........................................................................ 31
2.13.3 Przeglądy kadrowe, wynagrodzenie zależne od wydajności................................. 32
2.13.4 Mobilność członków kierownictwa....................................................................... 33
2.13.5 Zarządzanie firmą jedynie na podstawie widocznych liczb...................................33
2.13.6 Twarda kultura zarządzania................................................................................... 35
2.14 Od czego zacząć............................................................................................................36
2.15 Literatura przedmiotu....................................................................................................38
3 Bez kar i nagród................................................................43
3.1 Słabi i silni czy młodsi i starsi?.......................................................................................43
3.2 Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna............................................................................. 45
3.3 Kary i nagrody................................................................................................................ 47
3.4 Postawa a zachowanie.....................................................................................................50
3.5 Pochwały a wyrazy uznania............................................................................................ 53
3.6 Upominek wraz z wyrazami uznania.............................................................................. 55
3.7 Wynagrodzenie niezależne od jakości i wydajności pracy............................................. 55
3.8 Piramida Masłowa...........................................................................................................61
3.9 Zasada 3W.......................................................................................................................63
3.10 System wynagrodzeń.................................................................................................... 67
3.11 Premia z zysku.............................................................................................................. 68
3.12 System wynagrodzeń w firmie „A.Blikle”................................................................... 70
3.13 Aktualizacja systemu wynagrodzeń..............................................................................73
3.14 Trudny okres transformacji........................................................................................... 73
3.15 Reakcje pracowników................................................................................................... 74
3.16 Symetryczna relacja pomiędzy firmą a pracownikiem................................................. 76
3.17 Pułapki zarządzania bez kar i nagród............................................................................76
3.18 Zarządzanie przez cele ― pułapka specjalna................................................................78
Andrzej Blikle,
Doktryna jakości (fragmenty ksiązki w domenie publicznej), 3 maja 2007
5
3.18.1 Stan wyjściowy...................................................................................................... 78
3.18.2 Motywacja ― podejście pierwsze......................................................................... 78
3.18.3 Potrzebny konsultant..............................................................................................79
3.18.4 MBO w „Jutrzni SA”............................................................................................. 80
3.18.5 Pierwsze wyzwanie dla dyrektora Kowalskiego....................................................81
3.18.6 Drugie wyzwanie dla dyrektora Kowalskiego....................................................... 83
3.18.7 Ocena systemu po roku.......................................................................................... 84
3.18.8 Czy można było uniknąć tych problemów?........................................................... 85
3.18.9 Premia dla rady nadzorczej.................................................................................... 86
3.18.10 Nierówne szanse w grze.......................................................................................86
3.18.11 Opinia niezależnego eksperta...............................................................................87
3.19 Źródła............................................................................................................................ 89
Zgłoś jeśli naruszono regulamin